جستاری در دوام مقبولیت نظریه رفتار عقلانی کامل در علم اقتصاد
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: مجله سیاست گذاری اقتصادی، دوره: 4، شماره: 8
- کد COI اختصاصی: JR_EPYA-4-8_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 164
نویسندگان
دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
دانشجوی دکتری اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه یزد
چکیده
نظریه رفتار عقلانی و به بیان دیگر انتخاب عقلانی که در نیمه اول قرن بیستم مقبول اقتصاددانان واقع شده مدعی عقلانیت کامل (مطلق، ایدهآلی و جهانشمول) انسان اقتصادی بوده است. در این پژوهش دوام این مقبولیت به عنوان یک ایده مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه انتقاد و به ویژه ارائه نظریه، الگو یا رویکرد جایگزین میتوانست این ایده را رد کند، در آثار متخصصان، این گونه موارد جستجو شد، بنابراین از مستندات کتابخانهای و روش تحلیلی- توصیفی بهره برداری گردید. یافته های پژوهش نشان میدهد که اولا، مقبولیت اولیه نظریه عقلانیت کامل در علم اقتصاد با تردید بعضی صاحبنظران دچار تزلزل شده است. این تردیدها حاصل تجربه و مشاهده واقعیت هایی چون اطلاعات ناقص عاملان اقتصادی، ریسک و عدم اطمینان،کمیابی وقت و لزوم تحمل هزینه برای شناخت وکسب اطلاعات و در نتیجه اکتفا به اطلاعات ناقص، عدم رعایت دقیق استانداردهای تصمیم سازی عقلانی و توسل به راه حل های میانبر وصرفه جویانه توسط عاملان اقتصادی به جای طی فرایندکامل انتخاب و ... بوده است. در پی بعضی از تردیدهای مذکور آزمون هایی به عمل آمده که به آزمون های عقلانیت شهرت دارد و بسیاری از این آزمون ها موجب تقویت تردیدها و تبدیل آنها به نقد رسمی شده که مقبولیت اولیه نظریه را از بین برده است. گاهی مشاهده مکرر آن گونه واقعیت ها خود به خود نقش آزمون عقلانیت را ایفا کرده است. ثانیا منتقدان برای تعدیل نظریه عقلانیت کامل و سازگار نمودن آن با واقعیت ها، رویکردها و نظریه های جایگزینی را ارائه نموده اند. نتیجه نهایی آنکه هر دو بخش این یافته ها نشان دهنده بطلان ایده دوام مقبولیت نظریه عقلانیت کامل در علم اقتصاد است.کلیدواژه ها
رفتار اقتصادی, نظریه های عقلانیت, الگوهای عقلانیت, مقبولیت عقلانیت کامل, عقلانیت تحقق یافتهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.