محمد راستی - عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
سید حمید رضا اشرف زاده - عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
مسعود کمالی اردکانی - عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
الهام اسمعیلی پور ماسوله - عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی

در مقاله حاضر با استفاده از روش پانل دیتای پویا به بررسی آثار توسعه تجارت خدمات (اعم از کل تجارت خدمات و به تفکیک زیربخش های حمل و نقل، مسافرت و گردشگری، خدمات بازرگانی و خدمات مالی) بر رشد اقتصادی، در کشورهای ملحق شده به سازمان جهانی تجارت پرداخته شده است. نتایج دلالت بر تاثیر مثبت و معنادار توسعه کل تجارت خدمات و برخی از زیربخش های مهم خدمات بر رشد اقتصادی کشورهای ملحق شده به سازمان جهانی تجارت دارد. به علاوه در کشورهای ملحق شده به WTO تاثیرپذیری رشد اقتصادی از توسعه تجارت خدمات بیشتر از تاثیرپذیری آن از توسعه کل تجارت (اعم از کالا و خدمات) بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد که در میان زیربخش های خدمات، توسعه تجارت خدمات مالی و بازرگانی به ترتیب بیشترین تاثیر مثبت بر رشد اقتصادی کشورهای ملحق شده به سازمان جهانی تجارت را دارند و در میان بخش های مورد مطالعه، تاثیر توسعه خدمات حمل و نقل بر رشد اقتصادی مثبت و بی معنا و تاثیر رشد بخش مسافرت و گردشگری بر رشد اقتصادی منفی و بی معنا می باشد. بنابراین با توجه به نتایج حاصله مبتنی بر تاثیرپذیری متفاوت زیربخش های مختلف خدمات از مهمترین مولفه عملکرد اقتصادی (رشد اقتصادی) در کشورهای مذکور، چنین استنباط می شود که کشورهای متقاضی الحاق (از جمله ایران) می توانند در اتخاذ استراتژی مذاکراتی، از تاکید بر پذیرش تعهدات یکسان در بازگشایی بخش های مختلف خدماتی اجتناب نمایند و بر مبنای میزان تاثیرگذاری زیربخش های مختلف خدمات بر رشد اقتصادی (با توجه به تجربه کشورهای ملحق شده)، می توانند آزادسازی زیربخش های مختلف خدمات را پیشنهاد دهند.

تجارت خدمات, رشد اقتصادی, سازمان جهانی تجارت