غلامرضا یاوری - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی و توسعه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
وحید عزیزی - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی

این مطالعه با هدف تعیین و اولویت بندی موانع و چالش های عدم دستیابی به اهداف برنامه های اول تا پنجم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بخش کشاورزی و منابع طبیعی انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل متخصصانی است که اطلاعات کافی و درک عمیقی از موضوع مورد مطالعه دارند که از طریق نمونه گیری غیر احتمالی و روش گلوله برفی، تعداد ۵۰ نفر شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. تعیین روایی و پایایی از طریق پانل متخصصان اهل فن مورد تایید قرار گرفت. جهت انجام تحقیق از روش تصمیم گیری فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده گردید. بر اساس نتایج ۵۸ گویه در ذیل ۶ عامل شناسایی شدند. طبق نتایج مهم ترین موانع و چالش های عدم دستیابی به اهداف برنامه های توسعه به ترتیب شامل موانع ساختاری – مدیریتی، موانع اقتصادی، موانع سیاستی، موانع علمی، موانع اجرایی و موانع فرهنگی – اجتماعی می باشند.

برنامه توسعه, موانع و چالش ها, کشاورزی, منابع طبیعی, اولویت بندی, روش AHP