لیلا زرندی-میاندواب - گروه زیست شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
نادر چاپارزاده - گروه زیست شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
قاسم حاجی زاده - گروه زیست شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

اسفندک (Zygophyllum fabago L.) در مناطق خشک و در زمین های بایر و غیر قابل کشت می روید. با توجه به توان سازگاری فراوان این گیاه با شرایط سخت، آزمایشی به منظور بررسی تاثیر عوامل محیطی نور و دما بر جوانه زنی بذر اسفندک طراحی و اجرا شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با دو سطح نور (نور و تاریکی) و دو سطح دما (۲۲ و۲۸ درجه سانتی گراد) در سه تکرار انجام گرفت. بذرها ضد عفونی و در دو سطح دمایی ۲۲ و یا ۲۸ درجه سانتی گراد در شرایط نور و تاریکی قرار داده شدند. در روز هفتم درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر و خشگ گیاهچه، شاخص بنیه طولی و وزنی بذر اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثرات اصلی و برهمکنش نور و دما بر درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و شاخص بنیه طولی بذر تاثیر معنی داری داشت. بیشترین درصد جوانه زنی و میزان صفات اندازه گیری شده در تیمار با دمای ۲۸ درجه سانتی گراد و در تاریکی مشاهده شد. همچنین نور در دمای ۲۲ درجه سانتی گراد اثر مثبتی بر مولفه های جوانه زنی داشت. از بررسی نتایج چنین برمی آید که نور در دماهای کم و دمای زیاد در شرایط تاریکی، تاثیر افزایشی قابل ملاحظه ای بر جوانه زنی بذر اسفندک می گذارد. این نتایج می تواند برای کشت و ایجاد پوشش گیاهی توسط اسفندک در مناطق خشک و بیابانی مفید باشد.

اسفندک, نور, دما, جوانه زنی, شاخص بنیه بذر