حمزه احمدی - دانشگاه هرمزگان
یحیی اسماعیل پور - دانشگاه هرمزگان
عباس مرادی - دانشگاه هرمزگان
حمید غلامی - دانشگاه هرمزگان

اکوسیستم شکننده مناطق بیابانی نیازمند تدوین برنامه های مدیریتی مناسب به منظور حفاظت پایدار از منابع آن است. اولین گام برای توسعه پایدار اکوسیستم های بیابانی ارزیابی خطر و سپس تدوین برنامه مدیریت مناطق بیابانی است. ازاین رو در این تحقیق به منظور ارزیابی وضعیت بیابان زایی حوضه جازموریان، از دو مدل ESAs و IMDPA استفاده شد. بنابراین مدل IMDPA با استفاده از ۵ معیار و مدل ESAs نیز به کمک ۳ معیار خاک، پوشش گیاهی و اقلیم مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت، نقشه وضعیت بیابان زایی برای منطقه مورد مطالعه با استفاده از دو مدل به دست آمد. نتایج مدل IMDPA نشان داد که حوضه جازموریان از سه کلاس I، II و III بیابان زایی تشکیل شده که کلاس بیابان زایی با شدت کم با ۲۲/۵۲درصد از سطح منطقه، بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است. همچنین ۴۶/۱۹درصد از منطقه نیز در کلاس بیابان زایی شدید قرار دارد. بر اساس مدل ESAs حوضه جازموریان به چهار کلاس (بی اثر، بالقوه، شکننده و بحرانی) و هفت زیرکلاس (N، P < /span>، F۱، F۲، F۳، C۱، C۲) تقسیم شد. از بین کلاس های نامبرده، زیرکلاس شکننده متوسط (F۲) با ۶۸/۲۹درصد بیشترین سطح منطقه را به خود اختصاص داد. معیارهای خاک و پوشش گیاهی در هر دو مدل IMDPA و ESAs، موثرترین معیارهای بیابان زایی منطقه جازموریان معرفی شدند. در نهایت، کلاس بندی مناسب مدل ESAs باعث شده است روند مناسبی از کلاس وضعیت بیابان زایی در حوضه جازموریان مشخص شود و می توان آن را به عنوان مدل برتر برای ارائه برنامه های مناسب مدیریتی مورد استفاده قرار داد.

معیار, خاک, پوشش گیاهی, اقلیم, کلاس بیابان زایی