شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مشارکت نکردن جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری (مطالعه موردی: آبخیز بزیجان- استان مرکزی)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: مجله مهندسی اکوسیستم بیابان، دوره: 10، شماره: 30
- کد COI اختصاصی: JR_DEEJ-10-30_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 36
نویسندگان
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
ادراه کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی
چکیده
مدیریت جامع آبخیزها مستلزم مشارکت دست اندکاران، به ویژه آبخیزنشینان است و آگاهی از علل مشارکت نکردن مردمی در برنامه های آبخیزداری، نقطه عطف تحقق اهداف مدیریت آبخیزهاست. پژوهش حاضر با هدف شناسایی، طبقه بندی و اولویت بندی این عوامل از منظر کارشناسان و آبخیزنشینان آبخیز بزیجان شهرستان محلات انجام شد. بدین منظور ابتدا این عوامل بر اساس مرور منابع، پرسش از کارشناسان و نیز مصاحبه حضوری با ساکنان منطقه مشخص و طبقه بندی شد. سپس پرسش نامه های دوبه دو زوجی و لیکرت به عنوان ابزار اندازه گیری تهیه و روایی پرسش نامه ها مبتنی بر نظرات کارشناسان تایید شد. در نهایت پس از تعیین حجم نمونه توسط فرمول کوکران و تکمیل ۱۰۱ پرسش نامه ، با کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و نیز آزمون فریدمن، شاخص ها و زیرشاخص های موثر بر مشارکت نکردن پایدار مردمی در طرح های آبخیزداری آبخیز بزیجان اولویت بندی شد. بر مبنای نتایج، از منظر کارشناسان و آبخیزنشینان عامل آموزشی و ترویجی مهم ترین شاخص در مشارکت نکردن مردم است. کارشناسان معتقدند زیرشاخص های «تمرکز قدرت تصمیم گیری طراحی و اجرا در اداره کل» و «بالا بودن سن ساکنان» بیشترین نقش را در مشارکت نکردن داشت، درحالی که آبخیزنشینان نقش سن ساکنان را بی تاثیر دانسته و از نظر ایشان زیرشاخص های «نارضایتی از نتایج پروژه ها توسط ساکنان آبخیز» و «نادیده گرفتن منافع ساکنان آبخیز به عنوان انگیزه اقتصادی مستقیم» بیشترین نقش را داشته اند. هر دو گروه، اعتقادی به وجود و نقش اختلافات قومی و محلی نداشتند ولی آنچه در بررسی کلی می توان به آن اشاره کرد، عدم آشنایی و توجه به اهداف و نیازهای دو گروه بود.کلیدواژه ها
آبخیز بزیجان, آزمون های ناپارامتریک, پرسش نامه, مدیریت جامع آبخیز, مشارکت آبخیزنشیناناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.