بررسی تاثیر سازه پل در مسیر رودخانه بر رفتار هیدرولیکی جریان (مطالعه موردی: رودخانه ولیان)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله مهندسی اکوسیستم بیابان، دوره: 11، شماره: 35
  • کد COI اختصاصی: JR_DEEJ-11-35_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 87
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شبنم وکیلی

دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

علیرضا مقدم نیا

دانشگاه تهران

چکیده

وجود سازه­ها در مسیر رودخانه مانند پل، بند، اعیانی ها و غیره باعث تغییر خصوصیات هیدرولیکی جریان رودخانه شده و تغییر در این خصوصیات جریان ممکن است بستر رودخانه را تغییر دهد. در پژوهش حاضر، اجرای مدل هیدرولیکی رودخانه ولیان و نتایج حاصل از آن و نقش پل­ها ( چندار، اسکول دره، آجین دوجین و ولیان) در شرایط طبیعی بستر مورد بررسی قرار گرفته است. با در اختیار داشتن نقشه­های توپوگرافی با دقت مناسب (مقیاس ۱:۵۰۰) و نرم افزارهای GIS شامل ARCGIS-GEORAS و امکان ساخت مدل GIS از این محدوده مطالعاتی، از مدل ریاضی  HEC-RAS استفاده گردید. رودخانه مورد مطالعه در شرایط طبیعی و در وضعیت موجود ( وجود سازه­ها)، برای سیلاب­های با دوره بازگشت های مختلف ۲، ۲.۳۳، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ مدل گردید. نتایج نشان داد که وجود پل­ها  بیشترین تاثیر روی مساحت مقطع عبوری جریان ( ۱۱.۶%) و عرض سطح آزاد آب( ۱۶.۵%) و کمترین تاثیر روی سطح ارتفاع آب و تراز گرادیان انرژی ( حدود صفر درصد )دارند.  عدد فرود و سرعت جریان در تمام پل­ها به جز پل ولیان کاهش داشته است. ارتفاع گرادیان انرژی متغییر بوده است. کمترین تغییرات مربوط به سطح ارتفاع آب، گرادیان انرژی و بیشترین اختلاف مربوط به پارامتر عرض سطح آب و مساحت می­باشد.  با توجه به نتایج حاصل از خصوصیات هیدرولیکی با دوره بازگشت ۲۵ ساله جهت اتخاذ تصمیمات مدیریتی لازم، پیشنهاد گردید پل اسکول دره به دلیل بیشترین تغییرات در سطح مقطع جریان و عرض سطح آب در اولویت اول و پل ولیان در اولویت آخر مدیریتی قرارگیرند.

کلیدواژه ها

دوره بازگشت, عرض سطح آزاد آب, مدل هیدرولیکی رودخانه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.