جلال تبریزی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کیمیا قاسمی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سهراب موذن - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

روند تحولات اقتصادی، اجتماعی دهه های اخیر و گوناگونی بستر جغرافیایی ؛ به شکل گیری نوعی خاص از نظام فضایی استقرار گاه های انسانی منجر شده است . عدم تعادل میان مراکز روستایی و شهری در زمینه های مختلف توسعه ، موجب برهم خوردن نظم فضایی سکونتگاه ها از یک سو و رشد شتابان و بی رویه بعضی از شهرهای درجه اول گردیده است . نمونه آن ، نامتعادل بودن ساختار فضایی استان زنجان است . قطبی شدن جمعیت آن در شهرستان زنجان ، تمرکز انواع فعالیت های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در شهر زنجان ، باعث برهم خوردن سلسله مراتب منطقی و منظم در مرتبه و اندازه سکونتگاه ها گردیده است . این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی ، با استفاده از روش اسنادی و آماری و بهره گیری از مدل گاتمن اسکالوگرام ، به تحلیل عدم تعادل فضایی خدمات اقتصادی، اجتماعی بپردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد که شهرستان های ایجرود، خدابنده ، طارم و ماهنشان به طور کلی ، از مدار توسعه استان زنجان فاصله دارند و لازم است که در برنامه ریزیها در اولویت قرار گیرند.

عدم تعادل فضایی, توسعه, مدل گاتمن اسکالوگرام, ضریب پراکندگی, استان زنجان