مهری سمندری - MSc Student, Student Research Committee And Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
حسین موحدیان عطار - Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health And Environment Research Center, Research Institute for Primordial Prevention of Non-Communicable Disease, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
کریم ابراهیم پور - Associate Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health And Environment Research Center, Research Institute for Primordial Prevention of Non-Communicable Disease, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
فرزانه محمدی - Assistant Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

مقدمه: در دهه های اخیر، وجود آلاینده های نوظهور و به ویژه آنتی بیوتیک ها در منابع آب سطحی و زیرزمینی مورد توجه قرار گرفته است. وجود این ریزآلاینده ها حتی در غلظت های پایین، تاثیرات قابل توجهی بر محیط زیست و سلامت انسان دارد و باید تا حد امکان از ورود آن ها به خاک و به خصوص آب های پذیرنده جلوگیری کرد. از آن جایی که پساب تصفیه خانه های فاضلاب شهری یکی از مهم ترین منابع تخلیه آنتی بیوتیک ها به محیط محسوب می شوند، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی کارایی تصفیه خانه های فاضلاب شهری در حذف آنتی بیوتیک ها بود. روش ها: در این مطالعه، تصفیه خانه فاضلاب شرق اصفهان با سیستم برکه های تثبیت تلفیقی و تصفیه خانه فاضلاب جنوب اصفهان با سیستم لجن فعال متعارف و چهار آنتی بیوتیک آمپی سیلین، آموکسی سیلین، پنی سیلین و سفالکسین که همگی در گروه بتالاکتام ها قرار دارند، انتخاب گردید و راندمان حذف آن ها در هر دو تصفیه خانه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ها از فاضلاب ورودی و پساب خروجی هر دو تصفیه خانه در ۱۳ نوبت جمع آوری و بلافاصله پس از انتقال به آزمایشگاه آنالیز شد. مقادیر آنتی بیوتیک ها به کمک دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارکرد بالا (High-performance liquid chromatography یا HPLC) تعیین گردید. یافته ها: میانگین راندمان حذف آنتی بیوتیک های هدف در تصفیه خانه فاضلاب شرق اصفهان به ترتیب برای آمپی سیلین، آموکسی سیلین، پنی سیلین و سفالکسین ۸۴/۱۹ ± ۲۲/۸۶، ۳۸/۳۱ ± ۳۵/۳۴، ۴۲/۱۹ ± ۸۰/۸۹ و ۸۱/۲۳ ± ۷۵/۷۸ درصد به دست آمد. میانگین راندمان حذف آنتی بیوتیک ها در تصفیه خانه فاضلاب جنوب اصفهان برای آمپی سیلین ۸۸/۲۴ ± ۸۵/۶۶ درصد، آموکسی سیلین ۲۹/۳۳ ± ۸۲/۵۴ درصد، پنی سیلین ۸۵/۲۱ ± ۷۶/۸۲ درصد و سفالکسین ۷۶/۲۱± ۶۵/۸۷ درصد گزارش گردید. نتیجه گیری: یافته های مطالعه نشان داد که تصفیه خانه های شهری اصفهان قادر به حذف کامل آنتی بیوتیک ها نیستند. بر اساس تجزیه و تحلیل های آماری، تفاوت معنی داری در غلظت آنتی بیوتیک ها در هر دو تصفیه خانه وجود داشت و بین راندمان حذف آنتی بیوتیک ها و سایر شاخص های اصلی فاضلاب همبستگی مهمی مشاهده نشد. در نتیجه، نیاز به کنترل شدیدتر بر تخلیه پساب به رودخانه یا استفاده از آن برای آبیاری کشاورزی وجود دارد.

Antibiotics, Biodegradation, Wastewater treatment, Beta-lactams, High performance liquid chromatography, آنتی بیوتیک, تجزیه زیستی, تصفیه فاضلاب, بتالاکتام ها, کروماتوگرافی مایع