معرفی و شرح نقدهای عرفانی امام خمینی (س) بر متن و شرح فصوص الحکم
- سال انتشار: 1380
- محل انتشار: فصلنامه علمی پژوهشی متین (امام خمینی و انقلاب اسلامی)، دوره: 3، شماره: 11
- کد COI اختصاصی: JR_MATIN-3-11_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 63
نویسندگان
عضو هیات علمی گروه عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی
چکیده
چکیده: : ابن عربی را می توان از بزرگترین و پرکارترین عارفان ، بل عالمان اسلامی در تمام قرون و اعصار به شمار آورد. وی علاوه بر ایجاد دگرگونیها و تحولات عظیم در عرفان اسلامی آن را به گونه ای بی سابقه تدوین و تنظیم نموده است . از جمله آثار بی نظیر این عارف بزرگ کتابی است معروف و موسوم به فصوص الحکم که به گفته خود او در جریان مکاشفه ای از سوی پیامبر بزرگ اسلام ، مامور نگارش آن می شود. این کتاب در طول سده های گذشته همواره به عنوان منبعی ارزشمند و یگانه مورد نقد و نظر و شرح و حاشیه عارفان و محققان عرفان نظری قرار گرفته است . از جمله شروح فنی بر این کتاب ، شرح داود قیصری است که از دیرباز هم به عنوان متن درسی مورد عنایت مدرسان عرفان نظری بوده و هم نظر منتقدان و محققان را در مقام تعلیقه نویسی و حاشیه نگاری به خود جلب نموده است . از میان این نقدها می باید به نقدهای عالمانه و محققانه امام راحل اشاره نمود که در قالب تعلیقاتی هم بر بخش مقدمات و هم بر بخش شرح فصوص قیصری نوشته شده است . این تعلیقات را بر اساس ساخت محتوایی آنها می توان به سه قسم تقسیم نمود: تعلیقات ایضاحی ، تعلیقات اقتراحی و تعلیقات انتقادی . در سلسله مقالاتی که از این پس پی خواهیم گرفت ، هدف آن است که ضمن معرفی تعلیقات قسم سوم که درواقع ، حاوی نظریات اختصاصی امام در مباحث و مسائل عرفانی می باشد، به شرح و تفسیر و احیانا نقد و تحلیل آنها بپردازیم . در شماره حاضر، نخست به معرفی ۲۶ تعلیقه از این تعلیقات انتقادی یعنی در حدود ثلث این مجموعه و سپس به شرح و توضیح نخستین تعلیقه از آنها پرداخته ایم . امید می بریم با این تلاش کوچک ، گامی هرچند کوتاه در راه آشنایی با آثار عرفانی اسلامی بالعموم و با آثار عرفانی امام بالخصوص و با این اثر نفیس بالاخص برداشته باشیم . خلاصه ماشینی: ۱۱ فی تفسیر القیل الاقوم ] ۱۳۶۸: ۴۸ ۴۹ [ احتمال دارد که این عبارت متعلق باشد به عبارت ماتن : «ممد الهمم » به این معنی که هر همتی از سوی اصحاب قلوب و کاملان به سبب همت رسول و آل اوست ؛ بل هر همتی سایه همت او و مظهر قدرت او بر اقوم می باشد و این موافق با ذوق اهل معرفت است ؛ زیرا همه نبوات و ولایات ، سایه نبوت ذاتی و ولایت مطلق اوست و هیچ دعوتی نیست مگر به او و هیچ دعایی نیست مگر برای او و هیچ احسانی نیست مگر به او، چنان که در قرآن می فرماید: «و قضی '''' ربک الا'''' تعبدوا الا ای''''اه و بالو''''الدین احس''''انا» ، ] اسراء: ۲۳ [ پس رسول (ص ) یکی از دو پدر روحانی و خلیفه متحد با وی در روحانیت ، پدر روحانی دیگر است ، همچنان که خود رسول (ص ) فرموده اند: «من و علی دو پدر این امت هستیم » و این یکی از معانی قضای رب و یکی از معانی والدین است . ۱۷ فی المراد من الاعیان ] ۱۳۶۸: ۵۶ [ در اینجا منظور از اعیان ، بر خلاف تجویز شارح ، اعیان خارجی یا اعیان ثابته نیست ؛ زیرا غایت خلقت و تجلی چیزی نیست جز ذات و اسما همچنین اعیان عبارتند از آیینه تجلیات ، نه خود آنها و این موافق با حدیث قدسی «کنز مخفی » است ؛ یعنی دوست داشتم که ذاتم به مقام کنزیت ، که مقام واحدیت و واجد کثرت مختفی است ، شناخته شود.کلیدواژه ها
تعلیقات, نقد, عارف, حق, تجلی, شارح, اسلامی, غیب, حمداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.