واکاوی جامعه شناختی نقش روشنفکران در مبارزه با استبداد در آثار اوسیپ ماندلشتام
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات بین رشته ای ادبیات، هنر و علوم انسانی، دوره: 3، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_ISLAH-3-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 18
نویسندگان
کارشناس ارشد مطالعات روسیه، گروه مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه تهران، تهران، ایران
استادیار مطالعات روسیه، گروه مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه تهران، تهران، ایران( نویسنده مسئول)
چکیده
پژوهش حاضر جستاری بینرشته ای در حوزه نقش ادبیات و روشنفکر در تقابل با حکومت استبدادی در شوروی است. انقلاب اکتبر در روسیه سبب بروز تغییرات اساسی در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور شد. این تحولات در حالی رخ داد که جامعه و به ویژه روشنفکران امید داشتند تا با روی کارآمدن حکومت بلشویکی، آزادی های مدنی گسترش یابد؛ اما با ظهور سیاست های استبدادی استالین، به تدریج عرصه برای هرگونه نقد خلاف جریان رسمی کشور بهشدت تنگ شد. اوسیپ ماندلشتام را می توان یکی از برجسته ترین روشنفکران مخالف دوره استالین نامید که با وجود آگاهی از تبعات اعتراض به سیاست های استالین، با استفاده از ابزار خود؛ یعنی شعر به نقد وضعیت موجود در جهت آگاه سازی مردم پرداخت. در آثار وی بر مسائلی همچون آزادی بیان، حق اعتراض و نفی انفعال عمومی تاکید شده است. در نوشتار حاضر به روش تحلیل محتوای کیفی تلاش شده است با تحلیل مضمون آثار ماندلشتام که برخی از آن ها برای اولین بار از زبان روسی به فارسی ترجمه شده است، به پرسش اصلی پژوهش درباره نقش و جایگاه اوسیپ ماندلشتام بهعنوان نماینده برجسته روشنفکران در مقابله با استبداد و خودکامگی پاسخ داده شود و عملکرد مبارزاتی وی و رابطهاش بهعنوان نماینده برجسته روشنفکران مخالف با جامعه و حکومت بررسی شود. نتایج این پژوهش بین رشته ای متمرکز بر رابطه ادبیات و سیاست براساس نظریات سعید و گرامشی بیانگر آن است که ماندلشتام از طریق آثار خود، نقش و تاثیر اجتماعی مهم و آموزنده ای در مبارزه با حکومت استبدادی داشته است.کلیدواژه ها
اوسیپ ماندلشتام, استالین, واقع گرایی سوسیالیستی, گرامشی, سعیداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.