پژمان نیک اندیش - استادیار، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران

امروزه، برای کنترل مطلوب فشار روغن و کاهش مصرف انرژی در مدارهای هیدرولیکی به کار رفته در ماشین های ثابت و متحرک، تغییر حجم جابجایی پمپ، متناسب با بار وارد بر جزء متحرک عملگر هیدرولیک، ضرورت دارد. برای این منظور، در این مقاله، از سوپاپ کنترل جابجایی با همپوشانی منفی در ساختار پمپ پیستون محوری استفاده شده است. برای ارزیابی عملکرد سوپاپ کنترل جابجایی، بازنویسی روابط ریاضی حاکم بر پمپ پیستون محوری در حوزه ی بسامد انجام گرفت. بررسی مدل ریاضی ارائه شده نشان داد که رسته ی تابع تبدیل پمپ پیستون محوری در سه وضعیت کاری متفاوت شامل، افزایش، کاهش و تثبیت حجم جابجایی، به ترتیب، برابر با ۷، ۵ و ۳ می باشد. برای ارزیابی درستی مدل ریاضی ارائه شده، طراحی و ساخت سامانه ی انتقال توان هیدرولیکی شامل پمپ پیستون محوری، موتور هیدرولیک جابجایی ثابت و سوپاپ کنترل جریان بدون جبران کننده ی فشار، انجام گرفت. انطباق مناسب پاسخ بسامدی حاصل از نتایج تجربی با نتایج حاصل از مدل ریاضی، به ویژه در بسامدهای پایین، درستی مدل ریاضی ارائه شده را تایید کرد. بررسی های بیشتر نشان داد که به کارگیری سوپاپ کنترل جابجایی برای تغییر دبی پمپ پیستون محوری در سه وضعیت کاری، موجب عملکرد پایدار پمپ در سامانه ی انتقال توان هیدرولیکی گردید.

پمپ, حجم جابجایی, مدل ریاضی