سهراب کلانتری - کارشناس ارشد تکثیر و پرورش آبزیان، گروه شیلات، واحد تالش، دانشگاه آزاد اسلامی، تالش. ایران
رضا طاعتی - استادیار گروه شیلات، واحد تالش، دانشگاه آزاد اسلامی، تالش. ایران.
ذبیح اله پژند - استادیار موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزر. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO). رشت. ایران.

در مطالعه حاضر، رشد، ترکیب لاشه و پروفایل اسیدهای چرب کرم نرئیس (Hediste diversicolor) تغذیه شده با مواد دفعی و غذای فیل ماهی در سیستم­های باز و نیمه مداربسته ارزیابی شدند. این مطالعه در سه تیمار با سه تکرار شامل تیمار۱: پرورش فیل­ماهی و هدایت پساب به مخزن کرم و استفاده از آب برگشتی (نیمه مداربسته)، تیمار۲: پرورش فیل­ماهی و هدایت پساب به مخزن کرم و خروج آب از سیستم (باز) و تیمار۳: پرورش کرم با غذای کنسانتره انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که شاخص­های رشد و درصد زنده­مانی در کرم­های تغذیه شده از غذای کنسانتره در مقایسه با بقیه تیمارها بیشتر بود (۰۵/۰>P). بالاترین میزان اسیدهای چرب چند غیراشباع (SPUFA) و نسبت w-۳/w-۶ در کرم­های تغذیه شده با غذای کنسانتره مشاهده شد (۰۵/۰>P). کرم­های پرورش­یافته در سیستم نیمه مداربسته بیشترین اسیدهای چرب تک غیراشباع (SMUFA) و نسبت DHA/EPA را داشتند (۰۵/۰>P). در میزان پروتئین و چربی لاشه و مواد معلق خروجی مخازن کرم اختلافات معنی­دار ثبت شد (۰۵/۰>P). با توجه به نتایج به دست آمده، این کرم­ها به دلیل داشتن پروتئین بالا و نیز نسبت­های مناسب DHA/EPA و w-۳/w-۶ از ارزش غذایی بالایی برای ماهیان خاویاری و مولدین میگو برخوردار هستند. از نظر اقتصادی، به دلیل عدم هزینه برای غذا می­توان از کرم به عنوان تولید ثانویه بهره برداری کرد.

: کرم نرئیس, فیل ماهی, اسیدهای چرب, سیستم نیمه مداربسته