سوسن طالبی - تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایارن
محمد رضا نیلی - عضو هیات علمی گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
هاشم فردانش - دانشیار گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

رویارویی با مسائل پیچیده آموزشی و طرح مسائل نوآورانه در جهان متاثر از تغییرات علم و فناوری قرن حاضر، نیازمند تجهیز به نوعی از اندیشه و عمل تحلیلی و خلاق در عرصه آموزش و یادگیری است. تفکر طراحی در آموزش" نوعی مسئله گشایی یادگیرنده محور و خلاق برای پاسخگویی به مسائل مبهم و پیچیده و طرح مسائل نوآورانه در آموزش است." هدف از این پژوهش، واکاوی و مفهوم پردازی تفکر طراحی و همچنین بررسی ضرورت آن در آموزش است. در پژوهش حاضر با مطالعه اسنادی پژوهش های موجود، از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی برای آنالیز مقالات منتخب از مرور نظام مند استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مفاهیم در گستره ای از اندیشه(فلسفه، استراتژی، رویکرد و ذهنیت، فرایند ذهنی و تفکر حل مسئله) تا عمل(فرآیند اجرا، ابزار تولید دانش و نوآوری، مهارت و فعالیت) قرار دارند؛ همچنین، انسان محوری، تفکر تحلیلی و خلاق، راه حل محوری درحل مسائل مبهم، تفکر خارج از چارچوب، پذیرش ابهام و عدم قطعیت، مشارکتی و فرارشته ای بودن، فرآیندی، ادغام نظر و عمل، نوآوری و یادگیری از شکست از مهمترین ویژگی های تفکر طراحی شناسایی گردید. با توجه به نتایج پژوهش، بهره گیری از تفکر طراحی برای حوزه علوم تربیتی و برای افراد یک مجموعه آموزشی اعم از یادگیرندگان، رهبران آموزشی، مدیران، معلمان ضروری به نظر می رسد تا به عنوان یک حوزه منشا اثر در پرورش نسلی کارآمد مورد توجه قرار گیرد.

تفکر طراحی, تفکر طراحی در آموزش, حل خلاق مسئله, یادگیرنده محوری, مفهوم پردازی