نقد و بررسی شاخصه های روایات تقیه ای در تفسیر

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه آموزه های حدیثی، دوره: 6، شماره: 12
  • کد COI اختصاصی: JR_HADIS-6-12_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 67
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرضیه اسرافیلی

دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

حمیدرضا رحیمی

کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن، جامعه المصطفی العالمیه، قم

چکیده

از تقیه به عنوان یکی از اسباب صدور حدیث یاد می شود. شناخت روایاتی که در شرایط خاص تقیه صادر شده اند، نیازمند بررسی دقیق است؛ چراکه معصومu در این شرایط به بیان حکم واقعی و نظر صحیح خود نپرداخته است. وجود چنین روایاتی در حوزه تفسیر مورد اختلاف است. معتقدان به وجود تقیه در روایات تفسیری، شاخصه هایی برای این دسته از روایات تعیین کرده اند. در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و استناد به منابع روایی، در پی پاسخ به این پرسش هستیم که چه شاخصه هایی برای روایات تقیه ای در تفسیر ارائه شده است؟ و آیا ادعای تقیه ای بودن این روایات صحیح است؟ در این بررسی، مخالفت با مبانی کلامی و اعتقادی شیعه، موافقت با مذهب عامه، شهرت در میان عامه و مخالفت با سیاق آیات، به عنوان ۴ شاخصه روایات تقیه ای تفسیری مطرح شده است. با نقد و بررسی این دسته از روایات، ضعف ادعای تقیه ای بودن آن ها به دلایلی چون نداشتن مهم ترین ویژگی های صدور روایت تقیه ای، تصریح بر جعلی بودن آن ها، راهیابی اسرائیلیات در این دسته از روایات و تضاد برخی از این روایات با آیات قرآن روشن گردید.

کلیدواژه ها

تقیه, روایات تقیه ای, روایات تفسیری, اسرائیلیات, اسباب صدور حدیث

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.