بهروز بهرام آبادی - Faculty Member of Imam Ali University
رشید دانش - PhD student of military strategic management of National Defense University

مناطق بیابانی در همه حال می توانند چالش های بزرگی را برای نیروهای نظامی بوجود آورند. عوامل جغرافیایی، زمین های ذوعارضه و خشن این مناطق بر نتیجه لشکرکشی و درگیری ها در طول تاریخ اثر گذاشته است. این در حالیست که جامعه علمی امروز، جغرافیای بیابان را بخوبی شناخته اند اما اثرات عوامل محیطی آن را بر عملیات های نظامی به ندرت بررسی نموده اند. بحث محدودیت در سخت ترین و خشن ترین شرایط در محیط بیابانی گرم است. هدف مقاله، ایجاد یک زمینه لازم برای پژوهش در این حجم است و چکیده ای از اثرات مخاطرات اقلیمی شناخته شده ای آن بر نیروهای نظامی را بررسی می نماید. در این تحقیق، برای درک بهتر این اثرات، مثال های تاریخی از نیروهای که در این محیط، حضورداشته اند در مقاله گنجانده شده است. در ادامه با هدف قیاس با تحلیل مطالب، دشت مسیله قم به عنوان یک نمونه عملیاتی انتخاب گردید. داده های اقلیمی استان در یک دوره ۲۵ ساله، نقشه های زمین شناسی، خاک شناسی و داده های رقومی منطقه مطالعاتی با استفاده از نرم افزار GIS تهیه شد. این پژوهش از نوع توسعه ای و کاربردی و به روش تحلیلی- توصیفی می باشد. با توجه به تحلیل نتایج؛ بیوکلیمای منطقه از نامطلوب ترین نوع بیوکلیمای که در طیف دمای با تنش های گرمایی بسیار بالا در تیرماه و تنش سرمایی پایین در دی ماه است. به طوری که دو عنصر دما و بارش بیشترین اثر را بر نیروهای نظامی دارند. بااین وجود، با توجه به موقعیت کشورمان ایران در کمربند خشک و بیابانی و هم چنین واقعیت های ژئوپلیتیکی فعلی در هژمونی سیاست جهانی امروز و علاقه مندی حضور نیروهای نظامی آمریکا در مناطق خشک و بیابانی که به احتمال زیاد در آینده نیز ادامه خواهد یافت، ضروری است، به این چنین تحقیقاتی توجه ویژه به عمل آید تا بتوان چالش های پیشرو در آینده را برای نیروهای نظامی کاهش داد.