تحلیل و واکاوی جایگاه بعد عملی وجود انسان در دیدگاه فارابی و علامه محمدتقی جعفری تبریزی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فلسفی، دوره: 17، شماره: 44
  • کد COI اختصاصی: JR_PHILO-17-44_038
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 101
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد مهدوی

دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه تبریز، ایران

مریم صمدیه

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه مراغه، ایران.

سیدحسین علیانسب

دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه تبریز، ایران.

چکیده

بعد عملی وجود انسان مرتبط با اعمال و افعال وی است؛ اعمال و افعالی که شکل ­دهنده شخصیت وی هستند و با هدایت حکمت عملی می­ توانند به عملی حکیمانه مبدل شوند و سبب سعادت انسان گردند. یافته های تحقیق که مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای صورت گرفته نشان می ­دهد که فارابی توجه خاصی به بعد عملی وجود انسان در دیدگاه خویش در حوزه مدینه فاضله داشته­ است؛ به طوری که عمل اهالی مدینه در کنار معرفت از جمله مولفه­ هایی است که سبب فاضله شدن مدینه می­ شوند و در صورتی که اهالی مدینه معرفت داشته باشند؛ اما در عمل آن­ها ضعف وجود داشته باشد، چنین مدینه­ای فاضله نخواهد بود و به تعبیر خود فارابی، مدینه فاسقه است؛ یعنی مدینه ­ای که اهالی آن به خداوند و نیکی­ ها اعتقاد و شناخت دارند؛ اما در عمل پایبند به شناخت خویش نیستند. همین طور بررسی آثار علامه محمدتقی جعفری نشان می­ دهد که ایشان عمل را مولفه اصلی بعد از آگاهی و معرفت برای رسیدن به حیات معقول مطرح می­کند و حتی معتقد است معقول بودن حیات معقول صرفا به وسیله عقل نظری نیست بلکه شامل عقل نظری وعقل عملی تواما است. بررسی دیدگاه دو متفکر نشان می ­دهد که هر دو به عمل حکیمانه به عنوان مولفه اصلی توجه دارند و به نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی اذعان می­ کنند.

کلیدواژه ها

فارابی, علامه محمدتقی جعفری, بعد عملی وجود انسان, مدینه فاضله, حیات معقول, عمل صالح

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.