رضا مقصودی - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، گرگان، ایران
سعید نصرالله نژاد - گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، گرگان، ایران
سیروس آقاجانزاده - پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایران.
سید مهدی بنی هاشمیان - پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایران.

ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات از جنس  Mandarivirus است که بعضی از ارقام مرکبات را آلوده کرده و موجب خسارت می شود. در این مطالعه، انتقال این ویروس توسط شته سبز مرکبات (spiraecola Aphis)، شته جالیز (A. gossypii)  و شته سیاه مرکبات (Toxoptera aurantii)  مورد بررسی قرار گرفت. تعداد ۳۰ شته بالغ از هر گونه پس از ۲۴ ساعت تغذیه گیرش روی پرشین لایم آلوده به ویروس، به مدت ۲۴ و ۴۸ ساعت برای تغذیه دهش روی گیاهچه های اورکالمون (Citrus limon cv. Eureka)  منتقل شدند. شش ماه پس از انتقال، شمارش گیاهان دارای علایم تفکیک انجام شد و آلودگی آنها با آزمون آر.تی .پی .سی. آر دو مرحله ای مورد تائید قرار گرفت. در آزمون اول میزان انتقال ویروس در مدت ۲۴ ساعت تغذیه گیرش و دهش ویروس برای شته سبز مرکبات، جالیز و سیاه مرکبات به ترتیب ۶۷/۱۶، ۳۳/۱۳ و ۶۷/۲۶ درصد و در مدت ۲۴ ساعت تغذیه گیرش و ۴۸ ساعت تغذیه دهش ویروس به ترتیب ۳۳/۲۳، ۲۰ و ۳۳/۳۳ درصد محاسبه شد. با افزایش مدت زمان تغذیه شته ها از گیاهان گیرنده ویروس از ۲۴ ساعت به ۴۸ ساعت،  میزان انتقال افزایش یافت. در آزمون دوم با مدت زمان نامعلوم تغذیه گیرش توسط هر سه گونه شته روی درختان پرشین لایم آلوده به ویروس در باغ تحت شرایط طبیعی و ۲۴ و ۴۸ ساعت تغذیه دهش روی اورکالمون سالم در گلخانه، مشخص شد که شته های مورد آزمایش قابلیت انتقال ویروس را داشتند. مطالعه حاضر تایید کرد که شته های مورد آزمایش، تحت شرایط کنترل شده قادرند ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات را از پرشین لایم به اورکالمون منتقل کنند.

اورکالمون, پرشین لایم, شته, ویروس