شکوفه براهیمی فراهانی - دانشجو مقطع کارشناسی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
مهین محمدی - دکتری فقه و الهیات و مدیر گروه کارشناسی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

در دادرسی اسلامی، قواعد فقهی از جایگاه مستحکم و والایی برخوردار هستند بگونه ای که به عنوان یک ابزار استنادی قوی میتوان در تدوین لوایح و دفاعیات به آنها مراجعه نمود. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی سعی بر آن شده که به بررسی جایگاه قاعده قاعده “کل شی لا یعلم الا من قبل مدعیه یسمع قوله فیه“ که به اختصار قاعده ”ما لا یعلم” در احراز وقوع وطه و تعیین مهریه از دیدگاه فقه امامیه پرداخته شود. این قاعده در جایی کاربرد دارد که ادعای مدعی بدون دلیل حتی با وجود ذینفع بودن وی، مورد پذیرش قرار می گیرد. برای بررسی این موضوع ابتدا به مفهومشناسی قاعده مذکور پرداخته شد و پس از بررسی مستندات این قاعده، مبانی آن از منظر فقه امامیه مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت به ارزیابی جایگاه آن در موضوع مورد بحث انجامید و مشخص شد، زمانی که به دلایلی می توان وقوع نزدیکی را احراز نمود قول زوجه بر اساس این قاعده بر قول زوج مقدم است.

قواعد فقه، قاعده ما لایعلم الا من قبله، وقوع وطی، مهریه، فقه امامیه