سید کامیار میرسلامی - استادیار گروه فقه وحقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد، واحد تهران شمال، تهران، ایران
سید یونس واحد یاریجان - استادیار گروه فقه وحقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد، واحد تهران شمال، تهران، ایران
عبدالرضا جمالزاده - استادیار گروه فقه وحقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد، واحد تهران شمال، تهران، ایران

از مهم ترین مباحث حقوق کیفری، مسئله افساد فی الارض است که با توجه به شرایط جدید و حضور فضای مجازی در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی، امروزه، این مسئله از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. مسئله ای که از منظر فقهی به صورت جامع، منقح و مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است و از منظر حقوقی نیز به صورت روشن و دقیق با جرایم مشابه خود مانند محاربه مرزبندی نشده است و شاخص تحقق جرم نیز به خصوص در فضای مجازی به­درستی تبیین نشده است. این مقاله درصدد شناسایی عوامل و ارکان جرم از منظر فقهی و حقوقی است که رهیافت آن، شناسایی ارکان جرم افساد فی الارض در فضای مجازی است. آنچه روشن است این است که سابقه ورود رایانه و فضای مجازی در زندگی بشر به بیش از چند دهه نمی رسد و این در حالی است که مسائل و قواعد فقهی صدها سال است که مورد وثوق قرار گرفته اند. بر این مبنا، نگارنده تلاش می کند تا نگاهی جدید را درخصوص موضوع افساد فی الارض در فضای مجازی ارائه دهد. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است و هدف مقاله حاضر، به نوعی تلاش برای پویایی فقه اسلامی و حقوق در زمینه جرایم امروزی در فضای مجازی است.

فضای مجازی, افساد فی الارض, محاربه, فقه