مهر تیموران، شاهدی از تعاملات فرهنگی انشان و شوش در نیمه دوم هزاره دوم قبل از میلاد

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه کواترنری ایران، دوره: 8، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_NQUA-8-3_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 24
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حبیب عمادی

دانش آموخته دکتری باستان شناسی، گروه باستان شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

کمال الدین نیکنامی

استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مهر تیموران در گروه مهرهای استوانه ای به سبک هندسی قرار دارد که از تل تیموران، شرقی ترین محوطه شناخته شده فرهنگ شغا تیموران در حوضه رود کر با وسعتی برابر با ۸ هکتار از محوطه های اصلی فرهنگ شغا تیموران به دست آمده است. فرهنگ شغا تیموران در فارس، فرهنگ موازی با حکومت عیلام میانه (نیمه دوم هزاره دوم قبل از میلاد) است. به استثنای تل ملیان تاکنون آثار شاخصی از ارتباط محوطه های مناطق مرتفع (انشان) با مناطق پست (شوش) در دوره عیلام میانه به دست نیامده است. جنس مهر تیموران عاج  و یافته ای قابل توجه در شمال شرق فارس محسوب می شود. در حوضه رود کر یا منطقه انشان به جز تل ملیان در دیگر محوطه ها گزارشی از مهر استوانه ای در هزاره دوم ق.م در دست نیست. شاید مهر تیموران شاهدی بر ثبت و ضبط کالا در تل تیموران است. از طرفی جنس مهر نیز نشان از تزئینی بودن آن داشته و عوامل ذکرشده بیان کننده این است که مهر تیموران در هر دو دسته مهر و مهره قرار خواهد گرفت. گاه نگاری مهر تیموران بر مبنای تاریخ گذاری مطلق تل تیموران نیمه دوم هزاره دوم ق.م است. فعالیت های گرده شناسی در تالاب های اطراف حوضه رود کر نشان از تغییرات اقلیمی ملموسی در این دوره زمانی دارد و مهم ترین عامل در تغییر الگوی استقراری در محوطه های شغاتیموران محسوب می شود. نکته حائز اهمیت در تعاملات فرهنگی در حکومت عیلام میانه در دو کانون آن یعنی انشان و شوش تغییرات اقلیمی در این برهه زمانی است که بیانگر اقلیمی گرم و مرطوب نسبت به ادوار قبل و بعد است.

کلیدواژه ها

تل تیموران, سبک هندسی, عاج, عیلام میانه, مهر استوانه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.