جستاری در زندگی و آثار علمی پزشکان طبرستان در دوره ایران اسلامی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه اسلام و سلامت، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IAHJ-8-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 67
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جمال رضایی اوریمی

Department of Persian Medicine, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سیده زهرا آدابی نیا

Dr. Noorani Vesal Museum and Center for Scientific and Cultural Studies, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran

طاهره شاکری

Traditional and Complementary Medicine Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سید محمد هاشمی مهر

Department of Medical History, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran

چکیده

سابقه و هدف: تاریخ پزشکی ایران قدمتی کهن و سابقه ای درخشان دارد. این درخشش در اعتلای دانش طب در تمدن اسلامی نیز به چشم می خورد. هدف از مطالعه حاضر، جستاری در زندگی و آثار علمی اطبای طبرستان در دوره ایران اسلامی است. مواد و روش ها: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از کلیدواژه های پزشکان طبرستان، تاریخ پزشکی طبرستان، مازندران و طب ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. گردآوری داده ها با استفاده از منابع کتابخانه ای، اسناد تاریخی و پایگاه های اطلاعاتی انجام گرفته است. یافته ها: طبرستان بخشی از جغرافیای ایران بوده که با ظهور اسلام، مهد حکما و اطبایی شده که با خلق آثار ماندگار، موجب پویایی مکتب پزشکی اسلامی گردیده اند. در دوره ایران اسلامی، پزشکان نامداری همچون علی بن ربن طبری، سید اسماعیل جرجانی، ابوالحسن طبری، ابوسهل مسیحی و ابن هندوی طبرستانی در نقاط مختلف طبرستان می زیسته و طبابت می کرده اند. آن ها با خلق آثاری همچون فردوس الحکمه فی­ الطب، ذخیره خوارزمشاهی، المعالجات البقراطیه، المائه فی الطب و مفتاح الطب و منهاج الطلاب سهم بسزایی در رشد دانش پزشکی در ایران و تمدن اسلامی داشته اند. نتیجه گیری: اندیشمندان طبرستانی در تالیف و تدوین بسیاری از رشته های تخصصی دانش پزشکی مانند چشم ­پزشکی و پزشکی اطفال پیشگام بوده اند. این مهم از سویی، سند تاثیر دانشمندان طبرستانی در شکوفایی تاریخ پزشکی ایران و از سوی دیگر سند هویت این سرزمین کهن به شمار می رود. امید است این پژوهش بتواند چهره واقعی پزشکی طبرستان و نقش پزشکان در پیشرفت دانش پزشکی ایران را به نسل امروز بشناساند.

کلیدواژه ها

Medical history, Tabaristan physicians, Mazandaran, Islamic Iran, Persian Medicine, تاریخ پزشکی, پزشکان طبرستان, مازندران, ایران اسلامی, طب ایرانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.