شناسایی چهارچوب نظری رویکردهای ساختاری و نهادی مدیریت بحران اجتماع‎محور با استفاده از روش فراترکیب

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 13، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-13-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 69
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هما واعظی

گروه جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

عطا غفاری گیلانده

گروه جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

علیرضا محمدی

گروه جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

در عصر جدید بحران های مختلف بر عرصه زندگی جوامع سایه افکنده است. در حقیقت، امروزه هیچ جامعه‎ای نمی‎تواند مصون از بحران و پیامدهای کوتاه و بلندمدت آن باشد. مدیریت خطر بحران اجتماع‎محور تحت عنوان روشی جدید در مدیریت بحران باهدف مشارکت تمام افراد جامعه به کار می‎رود و یکی از رویکردهای نوین در عرصه مخاطرات می‎باشد. در این نگرش کاهش خطر بحران یک هدف است و راهبرد اصلی آن ارتقا ظرفیت‎ها و منابع گروه‎های آسیب‎پذیر اجتماع و کاهش آسیب‎پذیری آن‎ها در مقابله با بحران‎های آینده می‎باشد. رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎محور؛ شامل رویکرد ساختاری و رویکرد نهادی می‎باشد. رویکرد ساختاری به ساختارهای اجتماعی - اقتصادی تاکید دارد و مدل برنامه‎ریزی آن حمایتی است. رویکرد نهادی بر اساس مفهوم تاب‎آوری شکل گرفته و مدل برنامه‎ریزی آن همیارانه می‎باشد. در این پژوهش، جهت یافتن، شناسایی و استخراج مولفه‎های اصلی مدیریت بحران اجتماع‎محور از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی و با بهره‎گیری از روش فراترکیب از طریق مطالعات کتابخانه‎ای استفاده شده است و هدف از آن دسته‎بندی مولفه ها و عوامل رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎محور تحت عنوان رویکرد ساختاری و رویکرد نهادی می‎باشد. برای این منظور، مولفه ها و عوامل رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎محور شناسایی شده و سپس توسط نرم‎افزار MAXQDA طبقه بندی گردیده است. جامعه آماری تحقیق متشکل از مقالات علمی پژوهشی چاپ شده در پایگاه‎های داده، نشریه‎های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش، از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ می‎باشد. بر اساس نتایج مجموعا ۵۶۹ کد در محیط نرم‎افزار شناسایی شد که از آن تعداد ۳۲۴ کد مربوط به مولفه‎های رویکرد ساختاری و ۲۴۵ کد مربوط به مولفه‎های رویکرد نهادی مدیریت بحران اجتماع‎محور می‎باشد.

کلیدواژه ها

مدیریت بحران اجتماع‎محور, رویکرد ساختاری, رویکرد نهادی, تحلیل محتوای کیفی, روش فراترکیب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.