کرامت انسانی در اخلاق اسلامی

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: همایش منطقه ای اخلاق اجتماعی از منظر قرآن و عترت
  • کد COI اختصاصی: TAFTIAUMAAREF01_025
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 4038
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد رضایی

طلبه سطح چهار حوزه علمیه خراسان و دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در اسلام اخلاق دارای جایگاهی ویژه و مقامی رفیع بوده، تا جایی که پیامبر اکرم هدف از رسالت خویش را تکمیل فضائل اخلاقی بیان می فرمایند: «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق». از سوی دیگر اندیشمندان اسلامی، اخلاق را بعد از خداشناسی شریفترین دانش اسلامی معرفی نموده و برخی نیز آنرا «فقه اکبر» می نامند. علما اخلاق برای آن مبانی و اصول متعددی ذکر نموده اند که به نظر می رسد اولا هدفمندبودن جهان هستی ( جهان شناسی) و ثانیا اختیار آدمی ( انسان شناسی)- که هر دو مبتنی بر خداشناسی است- از مهمترین مبانی اخلاق به شمار می رود. در کنار آن، اصول متعددی نیز برای اخلاق اسلامی ذکر کرده اند: کرامت نفس، تقوا، توکل، خوف و رجا، حب ، شکر، یقین، عزت نفس، غیرت، دوستی، ایثار، وجدان کاری، صله رحم و ... . آنچه در این مقال مورد بررسی قرار می گیرد جایگاه خاص کرامت انسان در اخلاق اسلامی است. کرامتی مبتنی بر معرفت شناسی وحیانی و نه انسان شناسی امانیستی. به عبارت دیگر نظر به اعطای کرامت به ابناء بشر و تکیه اخلاق به آن در سیر تکاملی آدمی، چنانچه خصوصیات این اصل که بنا به پیش فرض فرادینی می نماید، دقیق بازشناسی شود، می تواند نقش تعیین کننده ایی در تعالیفردی و اجتماعی ایفا نماید. نظر به مطلق بودن اخلاق و فرادینی بودن عمده مبانی و اصول آن، می توان ادعا نمود با ترسیم روشنی از ابعاد و خصوصیات کرامت انسان می توان گام مهمی درنهادینه نمودن اخلاق، کاربردی نمودن مفاهیم آن و ... برداشت.

کلیدواژه ها

اخلاق، اسلام، کرامت، انسان

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.