فرشاد علی بخشی - دانشجوی دکترای مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران
محمود مدیری - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران
چنگیز والمحمدی - دانشیارگروه مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران
غلامرضا هاشم زاده خوراسگانی - دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل ارزیابی تاب آوری زنجیره تامین در مراکز درمانی انجام شده است. تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت داده­ها آمیخته (کمی-کیفی) است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای و روش گردآوری داده ها، میدانی از طریق ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش کیفی و پرسشنامه در بخش کمی است. جامعه تحقیق در بخش کیفی از خبرگان شامل مدیران ارشد و میران زنجیره تامین مراکز درمانی می­باشند که با روش نمونه­گیری غیر احتمالی هدفمند و فن گلوله برفی و نظری به تعداد ۸ نفربر اساس معیار اشباع نظری انتخاب شدند. یافته­های بخش کیفی با روش داده بنیاد که شامل عوامل علی ،زمینه ای، و مداخله گر و پدیده محوری بودند و عوامل شناسایی شدند. در بخش کمی، برای طراحی مدل از خبرگان به تعداد ۲۳ نفر انتخاب شدند. در بخش آمار استنباطی، جامه آماری ۳۳۶ نفری از جامعه مدیران و کارشناسان زنجیره تامین بیمارستان های دولتی استان تهران بود، بر اساس فرمول کوکران به تعداد ۱۸۴ نفر و به روش تصادفی طبقه ای بر اساس تعداد کارکنان بیمارستان ها برای ارزیابی مدل انتخاب شدند. بر اساس نتایج دلفی فازی، ۳۳ مولفه برای تاب آوری زنجیره تامین در مراکز درمانی شناسایی شد.   یافته­های مدل­سازی تفسیری- ساختاری جامع نشان داد که چهار بعد «سامانه پشتیبانی زنجیره تامین»، «مدیریت ریسک»، «مدیریت تامین کنندگان کالا»، «شیوه های مدیریت زنجیره تامین» در دسته مستقل و چهار بعد «راهبردهای تاب آوری زنجیره تامین»، «راهبردهای استراتژیک زنجیره تامین»، «راهبردهای پشتیبانی- پاسخ دهی» و «تاب آوری زنجیره تامین» وابسته هستند. در ادامه، مدل طراحی شده به روش مدل سازی معادلات ساختاری و با نرم افزار اسمارت PLS تبیین و آزمون شد. یافته­های مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که «مدیریت ریسک» بر«سامانه پشتیبانی زنجیره تامین» و «مدیریت تامین کنندگان»؛ «سامانه پشتیبانی زنجیره تامین» بر «مدیریت تامین کنندگان»؛ «مدیریت تامین کنندگان» بر «شیوه های مدیریت زنجیره تامین»؛ و «شیوه های مدیریت زنجیره تامین» بر «راهبردهای تاب آوری زنجیره تامین»، « راهبردهای استراتژیک زنجیره تامین» و « راهبردهای پشتیبانی-پاسخ دهی» اثر مثبت و معنی داری دارند. نتایج حاکی از آن است که سطح بالاتری از مدیریت ریسک و سامانه پشتیبانی زنجیره تامین می تواند عملکرد تاب آوری زنجیره تامین مراکز درمانی را بهبود دهد و اهمیت راهبرد­ها را برجسته کند.

تاب آوری مراکز درمانی, رویکرد کیفی و کمی, مدل سازی ساختاری تفسیری