واکاوی زمانی و مکانی روند دمای بیشینه ی عمق خاک در ایران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JSAEH-10-2_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 47
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مسعود مرادی

University of Kurdistan

محمدحسین قلی زاده

University of Kurdistan

میثم رحمانی

University of Kurdistan

چکیده

دمای خاک یکی از پارامترهای مهم در مطالعات هیدرولوژی، هواشناسی کشاورزی و اقلیم شناسی است. در این پژوهش تغییرات دمای خاک ایران در عمق ­های ۵ تا ۳۰سانتی­متری زمین با هدف شناسایی رفتار زمانی و مکانی دما در گستره­ ی ایران بررسی شده است. بدین منظور داده های دمای خاک ۱۵۰ ایستگاه هواشناسی ایران استفاده شده است. پس از کنترل کیفی داده­ ها و انجام تحلیل­ های آماری مقدماتی، تغییرات روزانه و ماهانه ­ی دما برای کل ایران بررسی شد. در ادامه روند دمای خاک با استفاده از آزمون ناپارامتری من-کندال و شیب خط سن بررسی شده است. نتایج نشان داد رابطه­ ی مستقیم میان افزایش و کاهش دمای خاک در طول سال و ضریب تغییرات روزانه ی آن دیده می­شود. روند مثبت دما در دو فصل تابستان و زمستان در گستره ­ی ایران فراگیر بوده است. در فصل تابستان روندهای قوی با اطمینان ۹۹ درصد غالبا در مناطق کوهستانی فراوانی بیشتری دارد در حالی که در فصل زمستان ایستگاه­ های واقع در نیمه ­ی جنوبی ایران بیشترین روند مثبت دمای خاک را در عمق های مختلف تجربه کرده ­اند. بررسی مقادیر روند دما گویای این است که روندهای بالاتر از ۱ درجه­ ی سلسیوس غالبا تا عمق ۲۰ سانتی متری خاک دیده می ­شود. روند افزایشی دمای خاک در فصل زمستان گسترش مکانی بیشتری را نشان می ­دهد که گویای افزایش دماهای کمینه ­ی سالانه است و در حالت کلی روند افزایشی دمای خاک ایران را در بلندمدت نشان می­ دهد.

کلیدواژه ها

Soil Temperature, Spatiotemporal Variations, Man-Kendal Test, Sen's Slope, Iran, دمای خاک, تغییرات زمانی-مکانی, آزمون من-کندال, شیب سن, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.