معنی شناسی شناختی، فقه اللغه ایرانی و ادب فارسی: تحلیل درزمانی انطباقهای مفهومی ’رخ‘ و ’روی‘ در متنهای نظم و نثر فارسی بر پایه نظریه پیش نمونی
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: دوفصلنامه زبان شناخت، دوره: 15، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_LANG-15-2_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 324
نویسندگان
دکتری تخصصی زبان شناسی شناختی، موسسه آموزش عالی علوم شناختی نویسنده مسوول
استاد تخصصی فرهنگ و زبانهای باستانی ایران، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی
دانشیار، عضو هیئت علمی زبان شناسی شناختی، گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس
استادیار، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
مقاله حاضر مطالعهای تطبیقی درباره نسبت نظریه پیشنمونی با فقهاللغه ایرانی است. در این مقاله، با بهرهگیری توامان از مبانی نظری و روششناختی معنیشناسی تاریخی-فقهاللغوی از یک سو، و نظریه پیشنمونی رش (۱۹۷۸) از سوی دیگر، همچنین، به پشتوانه برخی از ویژگیهای تصویری واژههای رخ، دو رخ، رخان و رخسار / رخساره که جملگی با بسآمد بالا در متنهای نظم و نثر کلاسیک فارسی مضبوط هستند، دادههای ریشهشناختی و پیکرهای مربوط به دو واژه رخ و رو(ی) (از آغاز ادب کلاسیک فارسی تا پایان قرن نهم هجری)، مفهومشناسی و کاربردشناسی درزمانی آنها، بهویژه، جنبههای پیشنمونی ریشه /rauk/ ایرانی باستان را نشان دادهایم. از آنجا که ریشه مذکور به حد کفایت از اشتقاقهای متعدد و متنوع فعلی و اسمی برخوردار است، مقولهبندیهای تازهای در قالب الگوی شناختی آرمانیشده (لیکاف ۱۹۹۰) (مدلهای خوشهای و شعاعی) و همچنین یک مدل پیشنهادی تحت عنوان مقولهبندی منظومهای پیشنمونبنیاد را از مشتقات در فارسی نو استخراج و ارائه کردهایم. در برداشتی کلی، این مقاله کارکرد نظریه پیشنمونی و پیامدهای آن -مشخصا اصل مجاورت معنایی- را در معرض داوری و نقد محققان و متخصصان در هر سه حوزه مطالعاتی معنیشناسی واژگانپایه شناختی، معنیشناسی تاریخی-فقهاللغوی و ادبیات ایرانی قرار میدهدکلیدواژه ها
معنی شناسی شناختی, فقه اللغه, معنی شناسی تاریخی -فقه اللغوی, نظریه پیش نمونی, روی, رخاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.