بررسی بینامتنیت منظومه ویس و رامین و داستان سمک عیار

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادب غنایی، دوره: 21، شماره: 41
  • کد COI اختصاصی: JR_JLLR-21-41_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 121
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا خاکباز

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

ناصر نیکوبخت

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

یکی از وجوه اهمیت منظومه غنایی ویس و رامین، زنده کردن فرهنگ ایران باستان است، امری که در داستان سمک عیار – قصه ای ایرانی که در دوره سلجوقیان نگاشته شد - نیز مشهود است. نوع حکومت داری، آئین نوش خواری، جنگیدن، سوگند خوردن، تفریح و شکار بزرگان و... در این دو اثر کاملا مطابق با فرهنگ ایران قبل از اسلام است. در خلال داستان سمک، ابیاتی از ویس و رامین تضمین شده که نشان می دهد این منظومه، مطمح نظر نویسنده سمک بوده است لیکن معمولا سمک عیار را اثری حماسی قلمداد می کنند و به همین علت، تاکنون بینامتنیت این داستان با هیچ اثر غنایی دیگری بررسی نشده است. باتوجه به منظوم بودن ویس و رامین و منثور بودن سمک عیار، غنایی بودن یکی و حماسی قلمداد شدن دیگری، در این مقاله به روش توصیفی و تحلیل محتوا به این پرسش پاسخ داده شده است که آیا می توان نشانه های بینامتنیت را در این دو اثر ردیابی کرد؟ نگارندگان ضمن بررسی هر دو اثر، هفت مولفه مهم را از منظر بینامتنیت بررسی کرده که عبارتند از: منشا عامیانه، اشاره مشترک به نام خورشید شاه، نقش منفی دایه، نامه نگاری، نقش آفرینی زنان، نقش ویژه موسیقی و خنیاگری و نوع سوگندها.

کلیدواژه ها

بینامتنیت, سمک عیار, ویس و رامین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.