سیدعلی رضوانی - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران
سید جواد مرتضایی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران
مریم صاحی نیا - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران

در آثار نظامی گنجوی، شاعر بلندآوازه سده ششم هجری، به روان شناسی شخصیت های داستان ها توجه ویژه شده است. جستار حاضر بر اساس منابع کتابخانه­ای و روش توصیف، تحلیل و مقایسه، به این پرسش ها پاسخ داده که از۱۳۰۰تا۱۳۹۴(ش.)بسامد مقالات نظامی­پژوهی روان­شناسی چه روندی را طی کرده، پژوهشگران به کدام آثار نظامی بیش تر اقبال کرده اند و چرا و کدام حوزه­های روان­شناسی بیش تر مورد توجه بوده و چرا؟ یافته­ها نشان می­دهد هرچه زمان پیش می رود، اقبال محققان به نقد روان­شناسی آثار نظامی افزونتر شده است؛ هفت­ پیکر بیش از سایر آثار وی نقد شده که حاکی از عملکرد عامدانه یا غیرعامدانه نظامی در توجه دادن مخاطبان به­ خصوصیات روانی شخصیتهای هفت­ پیکر است و آرای یونگ بیش از سایر نظریات به­ کار رفته که به­ دلیل تناسب بیشتر این روش برای پژوهش در منظومه های نظامی است. گاهی نویسندگان شبه روان­شناسی­هایی را به ­عنوان تحلیل روان­شناسانه آثار نظامی مطرح کرده اند که فاقد ارزش پژوهشی است.

نظامی گنجوی, روان شناسی ادبیات, مطالعه کمی و کیفی