نقدکهن الگویی شخصیت مردان از مجموعه یکی بود یکی نبود از محمدعلی جمال زاده با تکیه بر نظریه های جین شینودا بولن

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان شناسی و گویش های خراسان، دوره: 15، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JLKD-15-3_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 53
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

غلامحسین خلیل پور

دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی ،واحدابذه،دانشگاه آزاد اسلامی،واحدایذه،ایران

شاهپور شهولی کوه شوری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران. (نویسنده مسئول)

سید علی سهراب نژاد

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی،ایذه،ایران

چکیده

تاکنون نظریه های متنوعی در شاخه های گوناگون علمی درباره مقوله شخصیت مطرح شده که آراء جین شینودا بولن از آن جمله است. او با رویکردی کهن الگویی و نظرداشت اسطوره های یونانی به بازنمایی ابعاد جدیدی از هر شخصیت بر مبنای صفاتی که دارند، پرداخته است. نظرات بولن در ارائه خوانشی نوین از متون داستانی و شخصیت های حاضر در آن، تاثیری مطلوب دارد. به این اعتبار، در پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی، شخصیت های مجموعه یکی بود یکی نبود از محمدعلی جمال زاده بر اساس آراء کهن الگویی شینودا بولن بررسی شده است. در اینجا ویژگی های کهن الگویی شخصیت ها با توجه به کنش ها و عملکرد روانی آنان مورد نظر است که می تواند لایه های پنهان شخصیت ها را بروز دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در کلیت این مجموعه شاهد نفوذ کهن الگوهای هادس، زئوس، هفائستوس، دیونوسوس و هرمس در دنیای درون و بیرون شخصیت ها بوده ایم که برآیند این اثرگذاری گاهی مثبت و گاهی منفی بوده است. این امر بیانگر اعتقاد جمال زاده به خاکستری بودن شخصیت انسان ها و زدودن غبار مطلق انگاری (خوب یا بد) در مواجهه با دیگران است. همچنین، مشخص گردید که شیخ جعفر در داستان رجل سیاسی دارای پیچیده ترین شخصیت که نشانه هایی از کهن الگوهای زئوس (قدرت طلبی)، هرمس (حقه بازی و پیام رسان)، هفائستوس (عدم رضایت درونی، ضعف در مهارت های سیاسی و ...) در کنش، گفتار و اندیشه وی دیده می شود. شخصیت های دیگر، کاملا ساده و قابل پیش بینی خلق و پردازش شده اند.

کلیدواژه ها

محمدعلی جمال زاده, شخصیت, جین بولن, کهن الگو

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.