ارزیابی پایداری زیست محیطی دو بوم نظام زراعی با رویکرد تحلیل ردپای بوم شناختی (مطالعه موردی: حوضه آبریز دز)
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 15، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_AGRY-15-4_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 52
نویسندگان
گروه محیط زیست (ارزیابی و آمایش سرزمین)، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان، ایران.
گروه نقشه برداری و ژئوانفورماتیک، دانشکده علوم زمین و مهندسی محیط زیست، دانشگاه جیائوتنگ جنوب غربی، چنگدو، چین
استاد گروه نقشه برداری و ژئوانفورماتیک، دانشکده علوم زمین و مهندسی محیط زیست، دانشگاه جیائوتنگ جنوب غربی، چنگدو، چین.
چکیده
دستیابی به پایداری کشاورزی برای نسل فعلی و آینده حیاتی است. اندازهگیری ردپای اکولوژیک به عنوان ابزار مناسبی در راستای دستیابی به اصول پایداری، در بومنظامهای مختلف ضرورت دارد. این مطالعه با هدف تعیین سطح پایداری اکولوژیکی دو نظام تولید گندمآبی (Triticum) و ذرتدانهای (Zea mays) با استفاده از ارزیابی ردپای اکولوژیکی در سطح حوضه آبریز دز در استان خوزستان در سال زراعی ۱۳۹۹- ۱۳۹۸ انجام گردید. به این منظور، تعداد ۴۰۰ پرسشنامه بر اساس روش نمونه برداری تصادفی ساده برای کشاورزان تکمیل شد. ارزیابی ردپای اکولوژیک بر اساس مصرف انرژی نهادهها برای کشت گندم و ذرت در منطقه مطالعاتی در سطح یک هکتار به ترتیب ۵۰/۳ و ۶۶/۴ هکتار جهانی به دست آمد، این نتایج نشان داد، هر دو کشت از نظر زیستمحیطی در وضعیت ناپایداری قرار دارند و علیرغم اینکه بین ردپای اکولوژیکی دو محصول زراعی تفاوت معنیداری وجود ندارد، ولی در این مطالعه کشت گندم از ناپایداری زیستمحیطی کمتری برخودار است. همچنین هر دو کشت بیش از ظرفیت اکولوژیکی یک هکتار زمین مولد بهرهبرداری میشوند، بهطوری که زمین مورد نیاز برای جبران اثرات زیستمحیطی این دو کشت کافی نیست. از کل نهادههای مصرفی؛ کود شیمیایی نیترات (بیش از ۴۰ درصد)، سوخت گازوئیل (بیش از ۱۷ درصد) و آب (بیش از ۱۴ درصد) بیشترین تاثیر را بر ناپایداری زیستمحیطی در منطقه مطالعاتی داشته است. در نتیجه، مصرف بالای نهادهها به ویژه مصرف کودهای شیمیایی و سوخت گازوئیل باعث آلودگیهای زیستمحیطی در منطقه شده است. بنابراین، ردپای اکولوژیکی زراعت به طرز چشمگیری در سیستمهای کشاورزی منطقه مطالعاتی افزایش یافته و نگران کننده است.کلیدواژه ها
انرژی, غلات, کشاورزی پایدار, نهاده, هکتار جهانیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.