مدیریت بحران و ارزیابی ریسک شهر قاین بر اساس ماتریس ریسک

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 4، شماره: 13
  • کد COI اختصاصی: JR_JZPM-4-13_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 49
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صمد فتوحی

استادیار جغرافیا و ژئومورفولوژی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

سجاد کیانی

کارشناس ارشد جغرافیا و مخاطرات محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

رویدادهای مهم دهه­های اخیر جهان از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی و انسانی بیانگر این است که جوامع بشری پیوسته دستخوش حوادث طبیعی و تمایلات مخرب انسان ها بوده است و یکی از چالش­های بزرگ آدمی در طول تاریخ سکونت خود بر روی کره زمین، مواجهه شدن با حوادث طبیعی و غیر­طبیعی و حفاظت از جان و مال خود در مواجهه با آنها بوده است. در این پژوهش ابتدا با توجه به تاریخچه، موقعیت نسبی و اطلاعات موجود ملی و منطقه­ای شهر قاین، فهرست ۳۱ نوع مخاطره که شهر را تهدید می­کند،  شناسایی و بر مبنای دو عامل اصلی احتمال ­وقوع و آسیب­پذیری مخاطرات، با مقادیر خیلی ­کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی ­زیاد  با استفاده از روش دلفی دسته­بندی شد و در ادامه با تشکیل ماتریس ریسک، جهت مدیریت صحیح بحران و بهره­گیری از مدل AHP با استفاده از نرم­افزار GIS اقدام به تفکیک سطوح خطرپذیر منطقه برای بحران­هایی که در قسمت قرمز رنگ ماتریس و با ریسک بالا قرار داشتند، انجام گرفت. نتایج حاصل از خروجی مدل نشان می­دهد که ۴۴/۴۷ درصد از محدوده مورد مطالعه دارای وضعیت با ریسک کم تا بسیار­کم، ۱۴/۲۶ درصد دارای وضعیت با ریسک متوسط و ۴/۲۶ درصد از محدوده مورد مطالعه نیز در شرایط با ریسک بالا تا بسیار ­بالا قرار دارد. لذا لزوم توجه هر چه بیشتر به امر برنامه­ریزی شهری و مدیریت بحران را در مراحل قبل، حین و بعد از وقوع بحران را از طرف مسئولین این شهر طلب می­کند.

کلیدواژه ها

ارزیابی ریسک, ماتریس ریسک, آسیب پذیری, GIS, احتمال وقوع, شهر قاین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.