غنچه صالحی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزشی، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
پروین فرزانگی - دانشیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
عبدالرضا جعفری - استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
فرزانه فرخی - استادیار گروه علوم و فناوری های زیستی، دانشکده علوم پزشکی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

مقدمه: ناباروری زنان، یک وضعیت پزشکی جهانی است که می ­تواند ناشی از اختلالات مختلف دستگاه تناسلی از جمله نارسایی زودرس تخمدان باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر ۸ هفته تمرین شنا و تزریق سلول بنیادی بر ژن ­های VEGF، TGF و HGF بافت تخمدان موش­ های مدل نارسایی زودرس تخمدان انجام شد.روش کار: در این تحقیق تجربی، تعداد ۳۰ سر موش صحرایی ماده ۸-۶ هفته­ای انتخاب شدند. به منظور ایجاد مدل نارسایی زودرس تخمدان، از داروی سیکلوفسفامید و بیوسولفان به ­ترتیب به میزان ۱۰۰ و ۵۰ میلی­گرم بر کیلوگرم، به­ صورت تزریق درون صفاقی استفاده شد. پس از القاء مدل، موش­ ها به­ صورت تصادفی به ۶ گروه (۵ سر در هر گروه) شامل: کنترل سالم، بیمار+ شم، بیمار+ سالین، بیمار+ سلول، بیمار+ ورزش و بیمار+ سلول+ ورزش تقسیم شدند. رت­ های گروه تمرین، در طی ۸ هفته به شنا پرداختند. گروه­ های سلول، ۲ هفته بعد از ایجاد مدل سلول­ های بنیادی به­ میزان یک میلیون سلول برای هر موش در تخمدان پیوند زده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۲۲) و آزمون های آنالیز واریانس یک ­طرفه و تعقیبی توکی انجام شد. میزان p کمتر یا مساوی ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد.یافته­ها: القاء نارسایی زودرس تخمدان منجر به افزایش معنی­دار ژن های VEGF، TGF و HGF بافت تخمدان رت ­ها نسبت به گروه کنترل- سالم شد (۰۵/۰≥p) که گروه­ های تمرین، سلول و تمرین+ سلول، بیان این ژن ­ها را نسبت به گروه بیمار و بیمار سالین کاهش دادند (۰۵/۰≥p).نتیجه ­گیری: اثر هم­ افزایی تمرین هوازی و سلول بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان باعث بهبود فاکتورهای رگ­زایی رت ­های مدل تجربی نارسایی زودرس تخمدان می شود.

آنژیوژنز, تمرین شنا, سلول بنیادی مزانشیمی, نارسایی زودرس تخمدان