سنجش و اولویت بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان دلفان با استفاده از مدل تصمیم گیری ویکور (مطالعه موردی: دهستان خاوه شمالی)
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 3، شماره: 11
- کد COI اختصاصی: JR_JZPM-3-11_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 43
نویسندگان
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
استادیار جغرافیای انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
در بین ابعاد چندگانه توسعه پایدار، بعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته میشود. در این بین پایداری اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد توسعه پایدار بیشتر با ابعاد کیفی زندگی انسانی همگام است و بر مفاهیمی چون آیندهنگری، عدالت محوری، مشارکت، توانمندسازی، دسترسی برابر، ارتقاء هویت فرهنگی و ثبات نهادی تاکید دارد. هدف از این پژوهش سنجش و اولویتبندی مقدار پایداری اجتماعی در محدوده روستاهای دهستان خاوه شمالی از توابع بخش مرکزی شهرستان دلفان استان لرستان است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است؛ بدینمنظور از مدل تصمیمگیری چند معیارهی ویکور (VIKOR) و شیوههای تحلیلی مربوطه جهت رتبهبندی ۱۰ روستای مورد مطالعه استفاده شد. سرانجام در این مدل مقدار Q بیانگر رتبه نهایی هر روستا از مجموع ۱۱ شاخص مورد مطالعه است. این مقدار بین عدد صفر تا یک تعیین میگردد و هرچه به عدد صفر نزدیکتر باشد نشان دهنده مطلوبیت پایداری اجتماعی و هر چه به عدد یک نزدیکتر نشانگر ضعف پایداری اجتماعی است. در این راستا حجم نمونه با استفاده از روش نمونهگیری کوکران برابر با ۱۵۰ خانوار روستایی تعیین گردید. بر پایه یافتههای پژوهش، شاخصهای یازدهگانه پایداری اجتماعی در چارچوب مدل ویکور نشان میدهند که روستاهای کفراج، سراب غضنفر و ایرانشاهی بالاترین و روستای سرخانجوب سفلی، نورمحمد زمانه و عزیزآباد پایینترین مقدار پایداری اجتماعی را در بین روستاهای نمونه دارند. همچنین میانگین Q در ۱۰ روستای مورد مطالعه برابر با ۰.۵۲۰ بدست آمد که نشان میدهد در مجموع پایداری اجتماعی در دهستان خاوه شمالی پایینتر از حد متوسط است. لذا در راستای بهبود سطح پایداری اجتماعی در دهستان خاوه شمالی میبایست اقداماتی چون توزیع عادلانه امکانات و فرصتها؛ ارایه خدمات اجتماعی مناسب و کافی برای همه افراد جامعه، بویژه در بخشهای آموزش و سلامت؛ رفع تبعیضهای اجتماعی و جنسیتی؛ ارتقاء مسوولیت پذیری سیاسی و مشارکت اجتماعی را در کانون برنامهریزی توسعه اجتماعی قرار داد.کلیدواژه ها
توسعه پایدار روستایی, پایداری اجتماعی, مدل تصمیم گیری چند معیاره, مدل ویکور, خاوه شمالی, دلفاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.