سید امین اصغری پری - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آب
سید مالک محققیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

رسوبگذاری در مخازن سدها علاوه بر کاهش حجم ذخیره آب، اثرات نامطلوب دیگری را، از جمله انسداد دریچه ها، تخلیه کننده های عمقی، خرابی تاسیسات توزیع آب شرب و کشاورزی، زیان به تجهیزات نیروگاه های برقابی و تجهیزات هیدرومکانیک نیز به همراه دارد. یکی از اصلی­ترین عوامل انتقال مواد رسوبی به  نزدیکی بدنه سد جریان­های غلیظ می­باشند. در این مقاله با استفاده از روش عددی بنپار محدود به بررسی تاثیر ایجاد گودال­های کنترلی در بستر با اشکال مستطیل، نیم دایره، ذوزنقه، مثلث متساوی الساقین و مثلث قائم الزاویه بر مدیریت جریان غلیظ ورودی به مخازن سدها پرداخته شده است. نتایج نشان دادند که ایجاد گودال­های حفاظتی در بستر هم برای جریان زیر بحرانی و هم فوق بحرانی می تواند میزان بسیار زیادی از جریان غلیظ را مهار کند. از مزایای دیگر آن نسبت به راهکارهایی مانند ایجاد مانع، عدم کاهش حجم مفید مخزن می باشد، بنابرین ایجاد گودال­های حفاظتی هم از لحاظ کارایی و هم از لحاظ مقرون به صرفه بودن بسیار مناسب است.

گودال, جریان غلیظ, شکل گودال, شیب بستر, نرم افزار ANSYS CFX