محمود محمدرضاپور طبری - استادیار گروه عمران دانشکده فنی دانشگاه شهرکرد
محمد حسین منتظریون - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، کارشناس نظارت بر بهره برداری و نگهداری از سدها، شرکت آب منطقه ای تهران

دسترسی به اطلاعات صحیح یکی از ابزارهای پایه در اتخاذ تصمیمات کلیدی در طرحهای منابع آبی است. بر این اساس کمبود اطلاعاتی همچون موقعیت دقیق جغرافیایی و سطح حوضه آبخیز سدها منجر به نابسامانی سامانه یکپارچه مکان محور می شود. لذا در این مطالعه با توجه به اهمیت سدهای مخزنی و در جهت تکمیل اطلاعات مکانی سدها، رویکردی با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهواره ای پیشنهاد گردید. بر اساس این رویکرد، موقعیت جغرافیایی سدها و مرز آبشناسی حوضه­ی آبخیز آنها تعیین و در قالب نقشه رقومی کاربردی تهیه گردید. نتایج نشان می دهند که سطح خالص حوضه­ی آبخیز سدهای در حال بهره برداری، اجرایی و مطالعاتی با حذف حوضه های تداخلی، ۵/۳۱ درصد مساحت کشور می باشد. همچنین، نتایج بر آن گواهند که دریاچه­ی ۱۰ سد مخزنی در حال بهره برداری، که تامین کننده­ی بخش قابل توجهی از نیازهای آبی می باشند، حداقل بین ۴ استان مشترک بوده و نیازمند تدوین سیاستهای بهره برداری بر مبنای شبیه های حل اختلاف می باشند. بر مبنای تلفیق مرز حوضه­ی آبخیز سدهای در حال بهره برداری و لایه­ی رقومی وضعیت فرسایش می توان دریافت که بیش از ۵۰ درصد از کل سطح حوضه­ی آبخیز سدها از لحاظ فرسایش و رسوب در وضعیت بحرانی و فوق بحرانی قرار دارند.

حوضه آبخیز سد, مدیریت بهم پیوسته, منابع آب, سامانه های اطلاعات جغرافیایی, سنجش از دور