زهره همتی - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
حسین مسعودنیا - دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
فرهاد درویشی سه تلانی - استاد، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران.

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش اصلی است که چه عواملی، و با چه مختصاتی در کیفیت نازل و کژکارکردی تحزب در ایران در طی یک سده گذشته (از آغاز شکل گیری تاکنون) تاثیرگذار بوده اند؟ در این راستا، و با کاربست روش تحلیل لایه ای علت ها،[۱] یافته های پژوهش نشان داد که نهادینه نشدن تحزب و به تبع آن فقدان کارایی و اثربخشی فعالیت حزبی در ایران را نه در یک عامل عینی و مشخص، بلکه مبتنی بر روش تحلیل لایه ای علی باید در مجموعه عواملی دانست که در لایه های عمیق ذهنی، معناشناختی، سیستماتیک و عینی جامعه ایران از گذشته های دور تاکنون ریشه دارند. در این مسیر، تثبیت الگوی رقابت حزبی، تحول در الگو و سازمان حزبی، تقویت فرهنگ مشارکت و جمع گرایی و طرح روایت های بدیل، ازجمله راه حل هایی هستند که می توانند تحت توجه هیئت حاکمه و همچنین فعالان عرصه تحزب، در بهبود و ارتقاء کیفی فعالیت های حزبی در کشور نقش داشته باشند.

حزب, تحزب, تحلیل لایه ای علت ها, ایران, احزاب سیاسی