فاطمه زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
جهانفر دانشیان - دانشیار موسسه اصلاح بذر و نهال، کرج
امیرحسین شیرانی راد - دانشیار موسسه اصلاح بذر و نهال، کرج
محمد واعظی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

به منظور بررسی اثر محلول پاشی عناصر آهن، روی، بُر و دور آبیاری بر رشد و عملکرد خردل هندی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. در این تحقیق عامل دور آبیاری در سه سطح شامل آبیاری هر یکهفته، دو هفته و سه هفته یکبار و عامل محلول پاشی عناصر ریز مغذی )در دو مرحله: محلول پاشی در زمان قبل و بعد از گلدهی( نیز در چهار سطح شامل: محلول پاشی آهن، روی، بُر و عدم مصرف در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر دور آبیاری)در سطح 1%( و محلول پاشی عناصر ریز مغذی )در سطح 1%( بر عملکرد دانه معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین اثر آبیاری برعملکرد دانه نشان داد که با افزایش دور آبیاری از یک هفته به سه هفته یکبار، از عملکرد دانه به شدت کاسته شد. به طوری که بیشترین عملکرد دانه از آبیاری یک هفته با میانگین 8844 کیلوگرم در هکتار حاصل شد و کمترین عملکرد دانه نیز از شرایطتنش شدید )هر سه هفته آبیاری( با میانگین 1111 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین عملکرددانه از محلول پاشی آهن با میانگین 1814 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید و کمترین عملکرد دانه نیز متعلق به عدم محلول پاشی عناصر ریز مغذی با میانگین 8414 کیلوگرم در هکتار بود نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عملکرد بیولوژیکی تحت تأثیردور آبیاری )در سطح 1%( و محلول پاشی )در سطح 1%( قرار گرفت. نتایج نشان داد که اعمال تنش رطوبتی باعث کاهش چشمگیرعملکرد بیولوژیکی گردید. به طوری که در شرایط آبیاری کامل )هر هفته آبیاری( بیشترین عملکرد بیولوژیکی با میانگین 18181 کیلوگرم در هکتار بدست آمد و کمترین عملکرد بیولوژیکی نیز متعلق به تیمار هر سه هفته یک بار آبیاری با میانگین 4148 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج مقایسه میانگین محلول پاشی نیز نشان داد که محلول پاشی با آهن و روی به ترتیب با میانگین های 11101 و 0841 کیلوگرم در هکتار نسبت به سایر تیمارها برتری معنی داری داشتند

خردل هندی، تنش کم آبی، محلول پاشی، عملکرد دانه، عناصر ریز مغذی