بررسی اثرات تغییر اقلیم بر سطح آب زیرزمینی با استفاده از مدل مفهومی بیلان (مطالعه موردی: دشت بیرجند)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله مهندسی منابع آب، دوره: 12، شماره: 41
  • کد COI اختصاصی: JR_WEJMI-12-41_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 41
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد جعفرزاده

دانشجوی دوره دکتری مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

عباس خاشعی

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

علی شهیدی

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

مدیریت منابع آب در مناطق خشک از اهمیت بالایی برخوردار است. از آنجا که در این مناطق بیشتر سهم مصارف متوجه منابع آب زیزمینی است، اطلاع از وضعیت کمی و کیفی این منابع ضروری است. خروجی های مدل های گردش عمومی ابزاری سودمند در جهت پیش بینی تغییرات متغیرهای اقلیمی به شمار می رود. در این پژوهش در ابتدا جهت بررسی پیامدهای کمی گرم شدن جهانی، با استفاده از بهترین خروجی مدل های گردش عمومی اثر تغییر اقلیم بر بارش براورد گردید، و در ادامه به منظور تحلیل وضعیت کمی آبخوان دشت بیرجند، از مدل مفهومی بیلان استفاده شد. واسنجی و صحت سنجی مولفه ها و اجزاء مدل مفهومی بیلان با استفاده از الگوریتم بهینه سازی چندهدفه MOPSO، و میانگین سطح آب زیرزمینی حدفاصل سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ (به عنوان ارتفاع مشاهداتی سطح آبخوان) انجام شد. از شاخص های R۲ و RMSE به عنوان توابع هدف در این بهینه سازی استفاده شد. بازه ی تغییرات توابع هدف در مرحله ی واسنجی اعضای جمعیت نیز بین ۹۶/۰ تا ۲/۰ برای تابع RMSE، و بین ۷۷/۰ تا ۹۷/۰ برای تابع R۲ رسید. همچنین میزان دقت توابع هدف در مرحله ی صحت سنجی برای تابع RMSE و R۲به ترتیب برابر است با ۸۴/۰ و ۹۱/۰. در مرحله ی بعد، براورد سطح آب زیرزمینی آبخوان حدفاصل سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۳۰ میلادی انجام شد. نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که سطح آب زیرزمینی آبخوان دشت بیرجند در بازه مطالعه شده با روندی نزولی مواجه خواهد گردید. طبق شبیه سازی های مدل مفهومی در خصوص سطح آب زیرزمینی، انتظار می رود که حدودا افت تجمعی و ارتفاع سطح آب زیرزمینی در پایان دوره ی آتی به ترتیب به ارقام ۷  و ۹/۱۳۱۵ متر برسد.

کلیدواژه ها

بهینه سازی, دشت بیرجند, مدل مفهومی بیلان, MOPSO

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.