تخمین جریان زیرسطحی دامنه های حوضه آبخیز با استفاده از مدل های ناش و SCS

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله مهندسی منابع آب، دوره: 14، شماره: 50
  • کد COI اختصاصی: JR_WEJMI-14-50_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 195
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین فریبرزی

گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران

تورج سبزواری

گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران

رضا محمدپور

گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران

چکیده

مقدمه: تخمین جریان زیرسطحی(SUF)  در بسیاری از حوضه­های آبریز با پوشش گیاهی مناسب و نفوذ پذیری خاک بالا حائز اهمیت است و نقش اساسی در تولید رواناب مستقیم حوضه دارد. مفهومSUF  در خاک در مقایسه با جریان سطحی هنوز پیچیده­تر است، لذا ارائه مدل­های پیش بینی SUF حوضه­ها با روش های ساده وکاربردی بسیار مورد توجه واقع می شود. روش­: در این پژوهش از مدل های بارندگی رواناب سطحی SCS و Nash برای تخمین جریان زیرسطحی دامنه های حوضه آبریز استفاده گردید. از معادلات هیدروگراف واحد دو مدل مزبور که تابعی از زمان پیمایش زیرسطحی و مقدار نفوذ می باشد، معادلاتی برای محاسبه زمان پیمایش زیرسطحی واقعی دامنه ها جهت استفاده مدل ها ارائه شد. یافته­ها: برای صحت سنجی از نتایج مدل آزمایشگاهی باران ساز با قابلیت اندازه گیری دبی جریان سطحی و زیرسطحی دامنه مورد استفاده قرارگرفت. متوسط خطای مدل SCS  نسبت به مدل آزمایشگاهی در تخمین پیک رواناب سطحی برابر ۸/۷ % و در تخمین جریان زیرسطحی ۷/۶% و متوسط خطای مدل Nash در تخمین پیک رواناب سطحی برابر۲۱/۱۱% و در تخمین جریان زیرسطحی ۳۲/۱۱% بوده است. تاثیر شیب و ضریب هدایت هیدرولیکی دامنه ها برروی هیدروگراف SUF توسط دو مدل نیز مورد ارزیابی قرارگرفت. نتیجه­گیری: مدل های بارندگی-رواناب سطحی نیز توانایی تخمین جریان زیرسطحی حوضه های آبریز را دارا هستند و تفاوت اساسی در مفهوم زمان پیمایش سطحی و زیرسطحی، بارش مازاد و شدت تغذیه به آبخوان است. مدل های سطحی براساس میزان بارش مازاد و زمان پیمایش سطحی به تخمین رواناب سطحی می پردازند، لذا از این قابلیت می توان برای تخمین جریان زیرسطحی بر اساس میزان نفوذ و زمان پیمایش زیرسطحی استفاده نمود.

کلیدواژه ها

جریان زیرسطحی, SCS, NASH, حوضه آبخیز, باران ساز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.