تبیین جامعه شناختی نگرش ها و ادراک خطر سیلاب از طریق واکاوی نظام معنایی سیل زدگان استان خوزستان: یک پژوهش ترکیبی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله مهندسی منابع آب، دوره: 15، شماره: 52
  • کد COI اختصاصی: JR_WEJMI-15-52_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 48
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین ملتفت

استادیارگروه علوم اجتماعی، دانشکده اقتصادو علوم اجتماعی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران

مرضیه شهریاری

استادیارگروه علوم اجتماعی، دانشکده اقتصادو علوم اجتماعی، دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی نگرش­ها و ادراک خطر سیلاب از طریق واکاوی نظام معنایی سیل زدگان در استان خوزستان انجام شده است. روش: در مرحله کیفی پژوهش از روش نظریه زمینه ای (رویکرد سیستماتیک) استفاده شد. جامعه مطالعه شده، خانواده­های سیل زدگان استان خوزستان است. داده­های این پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و نمونه­گیری هدفمند- نظری با ۲۵ نفر از ذی­نفعان مرتبط با سیلاب، گردآوری شده و برای تحلیل داده­ها از پنج مرحله کدگذاری باز و تشخیص مفاهیم، توسعه مفاهیم درجهت ابعاد و ویژگی­ها، تحلیل داده­ها برای زمینه و واردکردن فرایند به تحلیل و یکپارچه سازی مقولات استفاده شد. در بخش کمی با توجه به قضایای منتج از بخش کیفی، پرسش نامه­ای تنظیم و در اختیار ۴۸۴ نفر از شهروندان مناطق سیل­زده قرار گرفت. در بخش کیفی بعد از کدگذاری، هفت مقوله اصلی از داده­ها پدیدار شد. یافته ­ها: مدل ظهوریافته شامل سه بعد شرایط، کنش- تعامل­ها و پیامدهاست. بعد«شرایط» شامل ضعف نهادهای دولتی و غیردولتی در خدمات رسانی، ضعف مدیریت بحران در خدمات­رسانی و ... به عنوان شرایط علی؛ شوک­های محیط زندگی، آسیب پذیری اقتصادی خانواده، عملکرد ضعیف سازمان­های دولتی و غیردولتی در ارایه آموزش­های ایمنی- بهداشتی، بعد «کنش-تعامل»، شامل بازخورد سیل زدگان، عدم دانش و آگاهی در خصوص سیلاب، ادراک خطر سیل، دستپاچگی اهالی روستا و .. بعد از بین رفتن سرمایه اجتماعی (مردم نسبت به مسئولین)، خسارت به اموال، فقیرتر شدن افراد است که حول یک مقوله هسته به نام «تبعات اجتماعی- اقتصادی سیلاب» شکل گرفته­اند. همچنین در بخش کمی براساس نتایج حاصل از یافته­های توصیفی در بخش کمی در سیلاب اخیر وضعیت سرمایه اجتماعی در ابعاد اعتماد و همبستگی اجتماعی قابل تحلیل می باشد.

کلیدواژه ها

استان خوزستان, مدیریت ناکارآمد, عدم تاب آوری, شوک های محیط زندگی, ادراک خطر سیل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.