مهدی شعبان زاده - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
غلامرضا پیکانی ماچیانی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
سید صفدر حسینی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
سعید یزدانی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

در این مطالعه آثار ابزارهای سیاستی قیمت و خرید تضمینی و هم چنین، چرخش از سیاست خرید تضمینی به قیمت تضمینی بر الگوی کشت، درآمد کشاورزان و مصرف نهاده ها در دشت قزوین بررسی شد. برای دست یابی به این هدف با به کارگیری روش نمونه گیری تصادفی ساده دو مرحله ای ۲۴۶ کشاورز انتخاب و از راه تکمیل پرسش نامه داده های مورد نیاز از کشاورزان در سال ۱۳۹۵ گرد آوری شد. برای الگوسازی و تجزیه و تحلیل داده ها از مدل برنامه­ریزی ریاضی اثباتی (PMP) با رویکرد تابع هزینه استفاده شد و آثار ابزارهای سیاستی قیمت و خرید تضمینی در سه سناریوی ادامه سیاست قیمت تضمینی و خرید تضمینی به شکل کنونی، اجرای سیاست قیمت تضمینی و خرید تضمینی به شکل هدفمند و جایگزینی سیاست خرید تضمینی با قیمت تضمینی برای محصولات مشمول سیاست خرید تضمینی بررسی شد. نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان دادند که در هر سه سناریو سطح زیر کشت محصولات آب اندوز بویژه محصول گندم کاهش و در مقابل سطح زیر کشت محصولات آب­بر همچون یونجه و گوجه فرنگی افزایش می یابد. بر اساس نتایج پیامد اصلی این مساله افزایش مصرف آب در دشت قزوین خواهد بود. سناریوی دوم با رشد بین ۶/۰ تا ۸/۰ درصدی کم ترین رشد مصرف آب و سناریوی سوم با رشد ۱/۲ درصدی بیش ترین رشد مصرف آب را در منطقه به همراه خواهد داشت. هم چنین، میانگین درآمد کشاورزان منطقه در هر سه سناریو افزایش می یابد؛ کم ترین افزایش مربوط به سناریوی دوم  است که در آن درآمد کشاورزان بین ۵/۷ تا ۷/۷ درصد رشد می یابد و  بیش ترین افزایش نیز مربوط به سناریوی سوم است که در آن درآمد زارعان ۵/۸ درصد رشد خواهد یافت. نتایج هم چنین، نشان می­دهند مصرف انواع کود و سموم شیمیایی نیز تحت هر سه سناریو افزایش می­یابد. در مجموع می توان گفت که چرخش از سیاست خرید تضمینی به قیمت تضمینی میانگین درآمد کشاورزان منطقه را بیش تر از ادامه سیاست قیمت و خرید تضمینی به شکل کنونی و اجرای سیاست قیمت و خرید تضمینی به شکل هدفمند افزایش می دهد، اما در سیاست بالا با کاهش سطح زیر کشت گندم و جو که نیاز آبی کمی دارند و جایگزینی محصولات آب­بر همچون یونجه، گوجه فرنگی و ذرت علوفه ای، میانگین مصرف آب و کود در دشت قزوین افزایش خواهد یافت.   طبقه بندی: JEL E۶۴، C۶، Q۱۵.

سیاست قیمت و خرید تضمینی, الگوی برنامه ریزی ریاضی مثبت, محصولات زراعی, دشت قزوین