مازیار آزادبه - - دانشیار دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی سهند تبریز
عباس صباحی نمین - کارشناس ارشد، دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی سهند تبریز.
احد محمدزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی سهند تبریز.
حمیدرضا شفیعی - کارشناس ارشد، دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی سهند تبریز

در این پژوهش تغییرات ریزساختاری و خواص فیزیکی و مکانیکی آلیاژهای برنجی تولید شده به روش متالورژی پودر با تغییر درصد وزنی عنصر روی موجود در آلیاژ، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور دو نوع پودر پیش آلیاژی Cu-۲۰Zn و Cu-۲۸Zn به روش اتمیزاسیون آبی تولید و پس از فشرده سازی، نمونه های آزمایش ضربه با چگالی خام به ترتیب ۶۳/۶ و ۷۴/۶ گرم بر سانتی متر مکعب تهیه و سپس در دمای ۹۳۰ درجه سانتی گراد به مدت ۴۵ دقیقه تحت اتمسفر آرگون تف-جوشی شدند. براساس نتایج بدست آمده از آزمایش های چگالی سنجی نمونه های تف جوش شده، پارامتر چگالش برای نمونه-های Cu-۲۰Zn و Cu-۲۸Zn به ترتیب برابر ۶/۵۲% و ۵% تعیین گردید که نشان دهنده چگالش بیش تر در نمونه های Cu-۲۰Zn می باشد. هم چنین، با تعیین سختی و استحکام ضربه، چگونگی تغییرات خواص مکانیکی نمونه ها با افزایش عنصر روی نشان داده شد. با توجه به بررسی های ریزساختاری و شکست نگاری نیز مشخص شد که در آلیاژ Cu-۲۸Zn تبخیر روی موجب ایجاد حفرات کاملا گرد و بسیار درشت تری نسبت به آلیاژ Cu-۲۰Zn شده است. از یافته های این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که اگر پارامترهای موثر در فرآیند تف جوشی آلیاژهای برنجی با درصد روی بالا، مناسب انتخاب شوند، می-توان از مزایای بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی در اثر افزایش عنصر روی و اجتناب از تبخیر روی بهره مند شد.

پودر پیش آلیاژی برنج, تف جوشی سوپرسالیدوس, کسر حجمی فاز مایع, تبخیر روی