مریم عظیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
سعید رضائی - استادیار، گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
سیامک بیگی - استادیار، سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام، ایلام، ایران.

بیماری پژمردگی فوزاریومی نخود ایرانی ناشی از قارچ Fusarium oxysporum f.sp. ciceri یکی از مهمترین بیماریهای این محصول در ایران می باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی این بیمارگر تعداد ۴۷ جدایه از مناطق آلوده استان ایلام جداسازی و مورد بررسی قرار گرفت. پس از استخراج DNA بررسی تنوع ژنتیکی این جدایه ها با استفاده از نشانگرهای مولکولی ISSR صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصله در سطح ضریب تشابه ۶۴%، جدایه ها در ۲۴ گروه قرار گرفتند. این نتیجه نشان دهنده تنوع ژنتیکی بالا در بین جدایه های قارچ در استان ایلام است. بر اساس اطلاعات بدست آمده از آغازگرهای ISSR در بین شش جمعیت مورد مطالعه بیشترین فاصله ژنتیکی (۰۵۴/۰) بین جمعیت های سرابله و سیروان و کمترین فاصله ژنتیکی (۰۱۰/۰) بین جمعیت های آسمان آباد و شباب دیده شد. جریان ژنی و تمایز ژنتیکی با نرم افزار Pop GEN نشان داد که بیشترین جریان ژنی مربوط به ISSR۵ با مقدار ۲۷/۱۸ و کمترین میزان جریان ژنی مربوط به ISSR۷ با مقدار ۶۵/۱ بود و متوسط جریان ژنی ۶۰/۴ محاسبه شد. متوسط تمایز ژنتیکی در این تحقیق ۰۹۸/۰ بود. واریانس ژنتیکی محاسبه شده در بین جمعیت ها ۶% و در میان جمعیت ها ۹۴% بود. تنوع ژنتیکی بالا بین و درون جمعیت ها نشان دهنده احتمال توانایی بیماری زایی متفاوت در آنها است. این موضوع نشان دهنده اهمیت شناسایی نژادهای غالب بیمارگر در منطقه و به کارگیری آنها در فرآیند معرفی ارقام مقاوم به این بیماری می باشد.

Fusarium oxysporum f. sp. ciceri, تنوع ژنتیکی, نشانگرریز ماهواره ISSR