شرافت کریمی - گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
جمیل جعفری - گروه ادبیات عربی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
سعدی صفار - گروه ادبیات عربی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

با ظهور اسلام و گسترش آن در میان ملت های غیر عرب، ایرانیان با آغوش باز آن را پذیرفتند و در جهت اعتلای آن از هیچ کوششی فروگذار نبودند. در این راستا، مترجمان و مفسران قوم فارس و کرد به علوم قرآنی اهتمام ورزیده و تلاش نمودند از طریق ترجمه و تفسیر، فهم این کتاب را برای ملت خود، ممکن سازند. اگرچه ترجمه های فارسی از نظر زمانی، بر ترجمه های کردی پیشی جسته اند، اما با تلاش مترجمان بزرگ کرد، این فاصله تا حدودی جبران شده تا جایی که امروز بیش از ۵۰ اثر گران سنگ در حوزه ترجمه، ترجمه تفسیری و تفسیر، به زبان کردی چاپ و منتشر شده است. در این جستار، تلاش می شود تا به شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکردی انتقادی، ترجمه های فارسی و کردی در گذر تاریخ بررسی شود و سیر تکاملی آنها مورد کنکاش قرار داده شود. همچنین از این رهگذر، سعی می گردد که انواع این ترجمه ها بررسی و بر اساس اصول و روش های ترجمه، به ویژگی های آنها اشاره شود. نتایج نشان می دهد که قدمت ترجمه های فارسی به قرن سوم هجری می رسد در حالی کهن ترین ترجمه کردی که به دست ما رسیده است، به حدود یک قرن پیش باز می گردد. در میان لهجه های کردی، بیشتر از لهجه سورانی در ترجمه قرآن بهره گرفته شده است. شیوه ترجمه های کردی و فارسی بیشتر شامل، ترجمه لفظ به لفظ و وفادار، ترجمه محتوایی، ترجمه آزاد، ترجمه تفسیری و ترجمه ادبی است.

قرآن کریم, زبان کردی, زبان فارسی, ترجمه قرآن, تفسیر قرآن