ارزیابی وضع موجود نظام سلسله مراتبی جمعیت شهرهای جنوب شرق ایران و تاثیر آن بر آینده شاخصهای توسعه منطقه ای

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 10، شماره: 38
  • کد COI اختصاصی: JR_JZPM-10-38_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 195
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی شهدادی

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

حمدالله سجاسی قیداری

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

مهدی میرزاده کوهشاهی

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران

فریبا حسنی

دانش آموخته کارشناسی ارشد آمایش سرزمین، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

سید رضا حسینی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

تحلیل نظام شهری جنوب­شرق کشور به دلیل اهمیت استراتژیک این منطقه و با هدف شناخت و فراهم­سازی بسترهای توسعه متوازن، توزیع مناسب جمعیت و استفاده از توان­های محیطی ضروری است. بنابراین شناخت پتانسیل ها و قابلیت­های محیطی، اجتماعی و اقتصادی مختلف شهرهای بالای ده هزار نفر جمعیت در سه استان واقع در جنوب­شرق ایران (کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) با رویکرد توسعه منطقه­ای، در راستای رسیدن به توسعه متوازن از دلایل نگارش این پژوهش است. هدف پژوهش حاضر این است که در ابتدا، نظام شهری مناطق جنوب شرق را مورد بررسی و کنکاش قرار داده و در ادامه با توجه به ارزیابی­های وضع موجود نظام سلسله­مراتب جمعیت شهری به تاثیر آن بر آینده شاخص­های توسعه منطقه­ای بپردازد. نتایج نشان داد؛ عدم تعادل سلسله مراتب شهری یکی از مشخصه­های اصلی و بارز نظام شهری در منطقه جنوب­شرق می­باشد که سبب عدم برخورداری شهرهای کوچک از امکانات و زیرساخت های لازم شده است. همچنین نتایج حاصل از مدل آینده­پژوهی نشان داد؛ با توجه به اهمیت شاخص­های جمعیتی و تاثیر آن بر آینده شاخص­های توسعه منطقه­ای و دخیل بودن عناصر متعدد، به وضوح می­توان از مواردی همچون؛ متغیرهای شیوه­های مدیریت شهری (۳۶) و وضعیت توسعه شاخص­های انسانی (۳۵) نام برد که به ترتیب بالاترین ارزش ستونی محاسبه شده را دارا می­باشند. به عبارتی، مهم­ترین ویژگی این متغیرها، تاثیرپذیری پایین و تاثیرگذاری بالاست و از آن­ها به عنوان عوامل استراتژیک نام برده می­شود که تقویت آن­ها سبب رونق توسعه در این منطقه شده و تاثیر مثبتی بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می­گذارد.

کلیدواژه ها

"آمایش سرزمین", "تحلیل فضایی", "نظام سلسله مراتبی", "سکونتگاه های شهری", "جنوب شرق ایران"

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.