ارزیابی اثرات خشکسالی بر توسعه اقتصادی و برنامه ریزی استراتژی بهینه معیشت پایدار در منطقه سیستان

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 10، شماره: 38
  • کد COI اختصاصی: JR_JZPM-10-38_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 43
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی سردارشهرکی

استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، واحد زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

محمود هاشمی تبار

استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، واحد زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

ندا علی احمدی

دانشجو دکتری اقتصاد کشاورزی، واحد زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

خشکسالی یکی از پدیده های هواشناختی و جدایی­ناپذیر از شرایط اقلیمی در کشور ایران است و پیامدهای نامطلوب به همراه خواهد داشت. با توجه به خشکسالی های دهه اخیر و اثرات سوء آن بر اقتصاد و معیشت در منطقه سیستان، هدف از مطالعه حاضر شناسایی اثرات خشکسالی بر توسعه اقتصادی در شهرستان­ها با روش FAHP و برنامه­ریزی استراتژی بهینه معیشت پایدار با روش FTOPSIS در منطقه سیستان است. این پژوهش با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه با ۴۰ نفر از خبرگان و کارشناسان انجام شده است. نتایج حاکی از آنست که وزن­نهایی گزینه­ها (شهرستان­ها) با استفاده از شاخص­های میزان تاثیر خشکسالی بر توسعه پایدار اقتصادی منطقه سیستان بدست آمده شهرستان نیمروز با وزن (۲۸/۰) در اولویت نخست و شهرستان­های هامون، هیرمند، زهک و زابل با وزن­های ۲۴/۰، ۲۲/۰، ۱۳/۰ و ۱۰/۰ در رتبه­های بعدی قرار گرفته­اند. همچنین نتایج برنامه­ریزی استراتژی­های بهینه معیشت پایدار در مواجهه با خشکسالی، شهرستان نیمروز در معیار­های تسهیلات اعتباری و وام، ارائه وام­های کم­بهره و اعتبارات خرد به امور مرتبط با کشاورزی، حمایت­های دولتی از سرمایه­گذاری در صنایع کوچک و تبدیلی و صنایع دستی از طریق اعطای تسهیلات، نیروی انسانی مستعد و تحصیل­کرده ، تغییرات اقلیمی و اثرات آن بر محصولات کشاورزی از قبیل خشکسالی، سرمای زودرس و تهدید­های محیطی (خشکسالی) نسبت به سایر شهرستان ­برتری دارد و این خود باعث شده است که شهرستان نیمروز در بدترین شرایط از لحاظ معیشت پایدار قرار گیرد و برنامه­ریزی برای این منظور در این شهرستان در اولویت اول قرار بگیرد. این نتایج نشانگر عدم مدیریت کارا، برنامه­ریزی و طرح زیست­محیطی و اقتصادی در منطقه است و لازم است که توجه جدی به این مقوله شود. از جمله راهکارهایی که برای منطقه سیستان جهت توسعه اقتصادی و معیشت پایدار پیشنهاد می­گردد اینست که مردم منطقه و کشاورزان به سمت مشاغلی به غیر از کشاورزی مانند کار در صنایع نوکار در منطقه و همچنین بازارچه مرزی روی آورند.

کلیدواژه ها

برنامه ریزی, خشکسالی, توسعه اقتصادی, معیشت پایدار, سیستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.