آینده نگاری ارتقای تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر خشک سالی مبتنی بر آموزش های عملی روستائیان، مطالعه موردی: روستاهای حوضه آبخیز قلعه چایی عجب شیر
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 10، شماره: 40
- کد COI اختصاصی: JR_JZPM-10-40_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 152
نویسندگان
عضو هیات علمی واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران و عضو مرکز تحقیقات مدیریت پایدار حوضه آبریز دریاچه ارومیه، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
خشک شدن دریاچه ارومیه از جمله مخاطرات محیطی که از حدود دو دهه در ایران اتفاق افتاده و بخشی از روستاهای را دچار مشکل کرده است. کاهش آسیبپذیری روستاها در برابر خشک سالی نیازمند توجه به ابعاد تاب آوری است تا بتوان از ظرفیتهای درونی روستا برای کاهش آسیبپذیری استفاده نمود که این امر نیز نیازمند آموزش و مهارت است. لذا این پژوهش با هدف بررسی وضعیت تاب آوری روستاها حوضه آبخیز قلعهچایی عجبشیر، نقش آموزشهای عملی در بهبود تاب آوری و در نهایت استخراج پیشرانهای کلیدی ارتقای تاب آوری روستایی در برابر خشک شدن دریاچه ارومیه صورت گرفته است. تحقیق از نوع کاربردی بوده و تحلیل دادهها به صورت توصیفی- تحلیلی و همچنین با رویکرد آینده پژوهشی نیز است. نتایج یافتههای پژوهش نشان داد که وضعیت تاب آوری در روستاهای مورد مطالعه در قبل و بعد از آموزشها اختلاف معناداری در سطح ۷۱۴/۰ دارند. همچنین نتایج مدل تاب آوری حاکی از این است که میزان AIR در روستاها برابر با ۵۱/۰ و در بعد از آموزش برابر با ۶۳/۰ است. در نهایت نتایج تحلیل داده با نرم افزار میک مک نشان داد که متغیرهای توجه به کارآفرینی و اشتغال به عنوان موثرترین پیشران کلیدی مطرح است. در مرحله بعدی پیشرانهای انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، تعلق مکانی به روستا، مسئولیت اجتماعی، درک خطر خشک سالی، اصلاح الگوی کشت، شیوههای نوین آبیاری، شکلگیری و فعالیت NGO ها، مقاوم سازی مساکن و رعایت ضوابط فنی ساخت وساز قرار به عنوان پیشرانهای کلیدی ارتقای تاب آوری روستایی هستند. در نهایت باتوجه به یافتههای پژوهش، پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.کلیدواژه ها
تاب آوری, خشک سالی, آموزش عملی, آینده پژوهی, دریاچه ارومیه, قلعه چاییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.