مهران تدین سعیدی - استادیار، گروه مهندسی مواد، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
بابک قربانیان - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی مواد، دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

یکی از مهمترین روش های سختکاری فولادهای ابزار استفاده از پوشش های کاربیدی است که در طی این فرآیند اتم وانادیم در دمای بالا به سطح نمونه نفوذ کرده و با کربن موجود در فولاد واکنش می دهد و کاربید وانادیم با سختی بالا را ایجاد می کند. یکی از روش های نوین ایجاد پوشش، پلاسمای الکترولیتی می باشد. در تحقیق حاضر تلاش می شود تا به کمک روش پلاسمای الکترولیتی پوششی از جنس کاربید وانادیم در سطح نمونه ایجاد و در مرحله بعدی پارامترهای موثر در ضخامت و سختی این پوشش را بهینه نمود. در همین راستا از روش طراحی آزمایش RMS در جهت بهینه سازی پوشش استفاده شد. الکترولیت تحقیق از موادی چون اکسید وانادیم، اسید کلریدریک و NaOH تشکیل شده است. که NaOH به عنوان افزایش دهنده هدایت به عنوان یک پارامتر مهم به شمار می رود. علاوه بر NaOH اختلاف ولتاژ و زمان پوشش دهی نیز از مهمترین پارامترهای تاثیر گذار بر ضخامت و سختی پوشش است که در این تحقیق به عنوان متغیر های مستقل به شمار می روند. از متغیر های وابسته تحقیق نیز می توان به ضخامت و سختی اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان میدهد که حالت بهینه نمونه کاربید وانادیم ایجاد شده به روش پلاسمای الکترولیتی داری اختلاف ولتاژ ۱۰۰ ولت، مقدار NaOH در حدود ۵۰ گرم بر لیتر و مدت زمان ۶۵/۶ دقیقه می باشد. نمونه بهینه دارای سختی در حدود ۱۲۵۰ ویکرز و ضخامتی در حدود۵/۲۹ میکرون است.

وانادیم کاربید, طراحی آزمایش RMS, پلاسمای الکترولیتی, سختی