محمد جبرائیلی - Department of Health Information Technology, School of Allied Medical Sciences, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran
رسول بیدل نیکو - Department of General Surgery, School of Medicine, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran
بهلول رحیمی - Health and Biomedical Informatics Research Center, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran
ناصر مسعودی - Department of General Surgery, School of Medicine, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran
شیلا حسن زاده - Patient Safety Research Center, Clinical Research Institute, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran
فرشاد فقی سلوک - Patient Safety Research Center, Clinical Research Institute, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran

مقدمه: باتوجه به آمار بالای تصادفات رانندگی در ایران، بررسی عوامل مرتبط با شدت سوانح ترافیکی ضروری به نظر می­رسد. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط رعایت نکات ایمنی با شدت آسیب­ های ناشی از سوانح ترافیکی در شهرستان ارومیه بود. مواد و روش­ کار: پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلی- مقطعی بود که بصورت گذشته نگر بر روی داده­ های سیستم ثبت تروما از سال ۱۳۹۶ الی۱۴۰۱ انجام گرفت. جامعه پژوهش شامل ۴۲۸ راننده بود که به دلیل ترومای ناشی از حادثه رانندگی در بیماستان امام خمینی (ره) شهرستان ارومیه بستری شده بودند. داده­ ها در فرم محقق ساخته که روایی و پایایی آن تایید شده بود، جمع­ وری و وارد نرم­افزار SPSS۱۶ گردید. برای بررسی ارتباط بین متغیرهای دموگرافیک، و ناحیه­  آسیب دیده، عوامل رفتاری، استفاده از تجهیزات ایمنی (کیسه هوا و کمربند ایمنی) با شدت آسیب نیز از آماره کای اسکوئر و فیشر استفاده شد.  یافته ها: از ۴۲۸ راننده آسیب دیده در سوانح ترافیکی در این مطالعه، بیشترین آسیب در نواحی سر و گردن بود. عدم استفاده از کمربند ایمنی و عدم وجود کیسه هوا به ترتیب در ۲۷۷ و ۳۴۰ مورد از حوادث گزارش شده بود.۲۸۷ نفر سابقه مصرف الکل، ۲۸۴ نفر مصرف موادمخدر و ۳۴۶ نفر مصرف دارو داشتند. بین متغیرهای سن، جنسیت، ناحیه­­ آسیب دیده، استفاده از کمربند ایمنی، داشتن کیسه هوا، مصرف الکل و دارو با شدت آسیب ارتباط معنادار مشاهده شد. درحالیکه ارتباط سوء مصرف موادمخدر با شدت آسیب معنادار نبود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد، سن، جنسیت، عدم استفاده از کمربند ایمنی، نبود کیسه هوا، مصرف دارو، الکل، ناحیه­ آسیب دیده، بیشترین ارتباط را با رخداد شدت آسیب­ های بالاتر داشتند. رعایت نکات ایمنی توسط رانندگان می­تواند نقش مهمی در کاهش تصادفات و آسیب­ های ناشی از آن داشته باشد.

traffic accidents, injury severity, safety, drivers, سوانح ترافیکی, شدت آسیب, ایمنی, رانندگان